Cuộc Đời Và Sự Nghiệp Chính Trị Của Aung San Suu Kyi

Tác giả: Quang Anh - Cập nhật: 08/10/2024

Aung San Suu Kyi là một trong những nhân vật chính trị nổi bật của Myanmar, được biết đến với cuộc đấu tranh không ngừng vì dân chủ và nhân quyền. Bà là biểu tượng của sự kiên định trong việc đối đầu với chế độ quân sự độc tài và giành giải Nobel Hòa bình năm 1991. Tuy nhiên, cuộc đời chính trị của Aung San Suu Kyi cũng đầy thách thức và tranh cãi, đặc biệt trong những năm gần đây khi bà phải đối diện với nhiều chỉ trích liên quan đến tình hình nhân quyền tại Myanmar.

Mục Lục

Aung San Suu Kyi là ai?

Aung San Suu Kyi (sinh ngày 19 tháng 6 năm 1945) là một chính trị gia, nhà ngoại giao, tác giả và nhà hoạt động vì dân chủ người Myanmar, từng đảm nhận vị trí Cố vấn Nhà nước (tương đương với Thủ tướng) và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Myanmar từ năm 2016 đến năm 2021.

Bà giữ vai trò Tổng Thư ký của Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) kể từ khi đảng này được thành lập năm 1988 và được ghi nhận là Chủ tịch khi đảng này còn hoạt động hợp pháp từ năm 2011 đến năm 2023.

Bà đã góp phần quan trọng trong quá trình Myanmar chuyển đổi từ chế độ quân sự sang nền dân chủ bán phần trong thập niên 2010.

Aung San Suu Kyi là biểu tượng đấu tranh vì dân chủ của Myanmar, từng đoạt giải Nobel Hòa bình và giữ vai trò lãnh đạo chính trị trong nhiều năm.

Aung San Suu Kyi bị bắt mấy lần? Lý do bị bắt là gì?

Aung San Suu Kyi, nhà lãnh đạo đối lập và người đoạt giải Nobel Hòa bình của Myanmar, đã bị bắt nhiều lần trong suốt sự nghiệp chính trị của mình.

Cụ thể, bà đã bị giam giữ tổng cộng khoảng 15 năm, phần lớn thời gian là dưới hình thức quản thúc tại gia. Bà bị bắt nhiều lần bởi chính quyền quân sự Myanmar vì những lý do liên quan đến sự phản đối của bà đối với chế độ quân đội và cuộc đấu tranh cho dân chủ.

Các lần Aung San Suu Kyi bị bắt chính

– Lần đầu tiên (1989-1995): Bà bị quản thúc tại gia lần đầu tiên vào năm 1989, sau khi kêu gọi tổ chức bầu cử dân chủ và lãnh đạo phong trào dân chủ ở Myanmar. Chính quyền quân sự cáo buộc bà là mối đe dọa cho ổn định quốc gia.

– Lần thứ hai (2000-2002): Sau khi chính quyền không cho phép bà đi gặp gỡ người ủng hộ, Aung San Suu Kyi bị quản thúc lần thứ hai. Chính quyền quân đội cáo buộc bà gây rối trật tự công cộng.

– Lần thứ ba (2003-2010): Năm 2003, bà bị bắt lại sau một vụ tấn công vào đoàn xe của bà do chính quyền quân sự tổ chức, được gọi là “Sự kiện Depayin”. Bà tiếp tục bị giam giữ đến năm 2010, trước khi được thả ra ngay trước cuộc bầu cử.

– Lần thứ tư (2021): Sau khi quân đội Myanmar tiến hành cuộc đảo chính vào ngày 1 tháng 2 năm 2021, Aung San Suu Kyi bị bắt lần nữa với các cáo buộc như vi phạm luật xuất nhập khẩu (sở hữu bộ đàm trái phép) và vi phạm quy định phòng chống COVID-19. Sau đó, các cáo buộc mới tiếp tục được bổ sung, như tham nhũng và kích động chống lại chính quyền.

Lãnh đạo dân sự bị giam giữ Daw Aung San Suu Kyi (trái) và Tổng thống bị giam giữ U Win Myint (phải) được nhìn thấy trong lần ra tòa đầu tiên tại Naypyitaw vào ngày 24 tháng 5 năm 2021.

Lý do bà bị bắt

Aung San Suu Kyi bị bắt chủ yếu vì sự phản đối kiên quyết của bà đối với chính quyền quân sự Myanmar và cuộc đấu tranh cho dân chủ. Chính quyền quân sự thường xuyên cáo buộc bà các tội danh liên quan đến việc vi phạm pháp luật, gây rối trật tự công cộng, kích động bạo lực và gần đây là tham nhũng.

Tuy nhiên, phần lớn các cáo buộc được cho là mang tính chính trị nhằm ngăn cản ảnh hưởng của bà trong phong trào dân chủ ở Myanmar.

Dòng thời gian về bà Aung San Suu Kyi

Thời gian	Sự kiện
1964	Chuyển đến Anh để học tại Đại học Oxford.
1969 – 1971	Làm việc tại Liên Hợp Quốc ở New York với vai trò trợ lý thư ký cho Ủy ban Cố vấn về các vấn đề hành chính và ngân sách.
1985 – 1986	Là học giả thỉnh giảng tại Trung tâm Nghiên cứu Đông – Á, Đại học Kyoto, Nhật Bản.
1987	Là nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu Cao cấp Ấn Độ ở Simla, Ấn Độ.
4 – 1988	Trở về Myanmar khi mẹ bà bị đột quỵ nghiêm trọng.
26 – 8 – 1988	Trong bài phát biểu công khai đầu tiên bên ngoài Chùa Shwedagon, bà kêu gọi một chính phủ dân chủ đa đảng.
24 – 9 – 1988	Đồng sáng lập Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ và được bổ nhiệm làm tổng thư ký.
20 – 7 – 1989	Bị quản thúc tại gia vì cáo buộc cố gắng chia rẽ quân đội.
27 – 5 – 1990	Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ giành được hơn 80% số ghế nhưng kết quả không được công nhận.
10 – 7 – 1991	Giành giải thưởng nhân quyền Sakharov.
14 – 10 – 1991	Giành giải Nobel Hòa bình.
10 – 7 – 1995	Được trả tự do khỏi lệnh quản thúc tại gia.
23 – 9 – 2000	Một lần nữa bị quản thúc tại gia.
6 – 12 – 2000	Được trao Huân chương Tự do của Tổng thống Mỹ.
6 – 5 – 2002	Được trả tự do sau thời gian quản thúc tại gia.
30 – 5 – 2003	Bị tấn công và bị giam giữ.
29 – 11 – 2004	Lệnh quản thúc tại gia gia hạn thêm một năm.
5 – 2006	Lệnh quản thúc tại gia gia hạn thêm một năm.
9 – 6 – 2006	Phải nhập viện vì căn bệnh chưa tiết lộ.
25 – 5 – 2007	Gia hạn lệnh quản thúc thêm một năm.
6 – 5 – 2008	Được trao Huân chương Vàng của Quốc hội Mỹ.
27 – 5 – 2008	Gia hạn quản thúc thêm một năm.
14 – 5 – 2009	Bị bắt và bị buộc tội vi phạm quản thúc tại gia.
18 – 5 – 2009	Phiên tòa xét xử bắt đầu.
11 – 8 – 2009	Bị kết án vi phạm quản thúc, bị giam thêm 18 tháng.
7 – 5 – 2010	Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ từ chối đăng ký bầu cử và giải thể.
13 – 11 – 2010	Được trả tự do.
15 – 11 – 2010	Cam kết tiếp tục nỗ lực vì dân chủ.
28 – 1 – 2011	Thông điệp của Suu Kyi phát tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới.
18 – 11 – 2011	Tham gia bầu cử.
13 – 12 – 2011	Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ được cấp phép đăng ký bầu cử.
18 – 1 – 2012	Suu Kyi đăng ký ứng cử.
1 – 4 – 2012	Thắng cử ghế trong Quốc hội.
2 – 5 – 2012	Tuyên thệ nhậm chức tại Quốc hội.
29 – 5 – 2012	Đặt chân đến Thái Lan sau hơn hai thập kỷ.
1 – 6 – 2012	Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới.
16 – 6 – 2012	Nhận Giải Nobel Hòa bình tại Oslo.
21 – 6 – 2012	Phát biểu trước Quốc hội Anh.
19 – 9 – 2012	Nhận Huân chương Vàng của Quốc hội Mỹ.
10 – 3 – 2013	Tái đắc cử lãnh đạo phe đối lập.
22 – 10 – 2013	Nhận Giải thưởng Sakharov về Tự do Tư tưởng.
10 – 6 – 2015	Gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
13 – 11 – 2015	Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ giành chiến – đa số lịch sử.
5 – 4 – 2016	Được bổ nhiệm làm cố vấn nhà nước.
14 – 9 – 2016	Gặp Tổng thống Mỹ Obama tại Nhà Trắng.
5 – 4 – 2017	Phủ nhận việc thanh trừng sắc tộc Rohingya.
7 – 3 – 2018	Bị hủy Giải thưởng Elie Wiesel.
13 – 11 – 2018	Tổ chức Ân xá Quốc tế thu hồi Giải thưởng Đại sứ Lương tâm.
12 – 2019	Dẫn đầu nhóm luật sư đến Tòa án Công lý Quốc tế.
23 – 1 – 2020	Liên Hợp Quốc ra lệnh cho Myanmar ngăn chặn diệt chủng.
13 – 11 – 2020	Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ giành chiến thắng trong tổng tuyển cử.
1 – 2 – 2021	Quân đội Myanmar thực hiện đảo chính.
1 – 3 – 2021	Suu Kyi bị buộc thêm hai tội danh.
12 – 4 – 2021	Đối mặt với cáo buộc thứ sáu.
16 – 4 – 2021	Chính phủ lâm thời được thành lập.
24 – 5 – 2021	Xuất hiện tại phiên tòa.
14 – 6 – 2021	Phiên tòa xét xử bắt đầu.
16 – 11 – 2021	Bị buộc tội gian lận bầu cử.
6 – 12 – 2021	Bị kết án 4 năm tù.
10 – 1 – 2022	Bị kết án thêm 4 năm tù.
27 – 4 – 2022	Bị kết án 5 năm tù về tội tham nhũng.
16 – 8 – 2022	Bị kết án thêm 6 năm tù.
2 – 9 – 2022	Bị kết án 3 năm tù khổ sai.
29 – 9 – 2022	Bị kết án thêm 3 năm tù.
12 – 10 – 2022	Bị kết án thêm 3 năm tù.
30 – 12 – 2022	Bị kết án 7 năm tù, tổng cộng 33 năm.
1 – 8 – 2023	Chính quyền quân sự cầm quyền Myanmar ân xá 5 tội danh của Suu Kyi.

Aung San Suu Kyi, dù được coi là biểu tượng của hòa bình và dân chủ, đã trải qua nhiều thăng trầm trong sự nghiệp chính trị. Những đóng góp của bà cho Myanmar không thể phủ nhận, nhưng cũng không thể bỏ qua những tranh cãi xung quanh vai trò của bà trong các vấn đề nhân quyền. Tương lai của Aung San Suu Kyi và đất nước Myanmar vẫn là một dấu hỏi lớn, khi cả hai đều đối diện với những thách thức phức tạp trong bối cảnh chính trị bất ổn.