Thái tử Áo Hung bị ám sát: Chuyện gì đã xảy ra?

Vụ Thái tử Áo Hung bị ám sát vào ngày 28 tháng 6 năm 1914 tại Sarajevo là một sự kiện chấn động, trực tiếp dẫn đến Thế chiến thứ nhất. Thái tử Franz Ferdinand của Đế quốc Áo-Hung và vợ, Nữ công tước Sophie, bị sát hại bởi Gavrilo Princip, một thành viên của nhóm khủng bố người Serbia. 

Sự kiện này không chỉ làm thay đổi cục diện chính trị ở châu Âu mà còn gây ra chuỗi phản ứng dẫn đến một cuộc chiến tranh quy mô lớn, ảnh hưởng sâu rộng đến lịch sử thế giới. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về vụ ám sát này và những hệ quả.

Tại sao Thái tử Áo Hung bị ám sát?

Lý do của vụ ám sát này có thể được giải thích qua một số yếu tố chính:

Chính trị và căng thẳng dân tộc

Bosnia-Herzegovina đã bị Áo-Hung xâm chiếm và sáp nhập vào năm 1908, điều này gây phản ứng mạnh từ Serbia và các nhóm dân tộc Slavic ở Balkan, những người muốn độc lập khỏi đế quốc Áo-Hung. Franz Ferdinand, với quan điểm chính trị của mình, được xem là biểu tượng của quyền lực Áo-Hung và là người sẽ duy trì sự kiểm soát của đế quốc đối với các khu vực dân tộc Slavic.

Thái tử Áo-Hung Franz Ferdinand bị ám sát vì mâu thuẫn dân tộc và chính trị ở Balkans, dẫn đến Chiến tranh Thế giới I.

Phong trào dân tộc chủ nghĩa

Vụ ám sát được thực hiện bởi Gavrilo Princip, một thành viên của nhóm “Mlada Bosna” (Thanh niên Bosnia), một tổ chức dân tộc chủ nghĩa Serbia. Mục tiêu của nhóm này là chấm dứt sự chiếm đóng của Áo-Hung ở các quốc gia Slavic và thúc đẩy một Serbia tự do và thống nhất các dân tộc Slavic dưới quyền kiểm soát của Serbia.

Vai trò của Franz Ferdinand

Mặc dù Franz Ferdinand không phải là một người có những quyết định chính trị cực đoan, nhưng quan điểm của ông về việc cải cách quân đội và giảm bớt quyền lực của người Slav có thể khiến ông trở thành mục tiêu của các phong trào dân tộc chủ nghĩa.

Diễn biến sự kiện Thái tử Áo Hung bị ám sát

Vụ ám sát Thái tử Áo-Hung – Archduke Franz Ferdinand, và vợ ông – Sophie, Nữ công tước xứ Hohenberg, diễn ra vào ngày 28 tháng 6 năm 1914 tại Sarajevo, thủ đô của Bosnia-Herzegovina. Đây là một sự kiện quan trọng dẫn đến Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Câu chuyện chi tiết về vụ ám sát như sau:

Franz Ferdinand và vợ Sophie đến Sarajevo trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức nhằm kiểm tra tình hình ở Bosnia, một khu vực mới được Áo-Hung sáp nhập. Sự kiện diễn ra vào dịp kỷ niệm 6 năm ngày Áo-Hung chiếm Bosnia-Herzegovina (28/6/1908), điều này khiến chuyến thăm càng trở nên nhạy cảm về mặt chính trị.

Vụ ám sát được thực hiện bởi một nhóm các phần tử dân tộc chủ nghĩa Serbia, là thành viên của tổ chức “Mlada Bosna” (Thanh niên Bosnia). Nhóm này có mối liên hệ với tổ chức “Black Hand”, một nhóm bí mật Serbia có mục tiêu giải phóng các dân tộc Slavic khỏi sự kiểm soát của Áo-Hung.

Lúc 10 giờ sáng, Franz Ferdinand và vợ bắt đầu chuyến thăm thành phố. Khi họ di chuyển qua phố Appel Quay, một trong các phần tử trong nhóm ám sát là Nedeljko Čabrinović, đã ném một quả bom vào chiếc xe hơi của Thái tử. Tuy nhiên, quả bom đã nổ trượt, rơi vào chiếc xe hơi phía sau. Mặc dù có một số người bị thương, nhưng Franz Ferdinand và Sophie vẫn sống sót.

Sau vụ ám sát không thành công, Franz Ferdinand quyết định thay đổi lộ trình và tiếp tục chuyến thăm. Tuy nhiên, trong một sự kiện đầy bất ngờ, tài xế đã bị lạc đường và rẽ vào một con phố hẹp, ngay lúc này, Gavrilo Princip, một thành viên khác trong nhóm ám sát, tình cờ có mặt tại đó. Princip đã thấy cơ hội và tiến tới gần chiếc xe hơi.

Gavrilo Princip là người đã trực tiếp ám sát Thái tử Áo-Hungary Archduke Franz Ferdinand 

Chính xác lúc 11:00 sáng, Gavrilo Princip đã rút súng và bắn hai phát vào Thái tử Franz Ferdinand và vợ Sophie. Một viên đạn trúng vào cổ của Franz Ferdinand, viên còn lại trúng vào bụng của Sophie. Cả hai đều bị thương nặng và qua đời sau đó.

Hậu quả từ vụ ám sát thái tử Áo

Vụ ám sát Thái tử Áo-Hung Franz Ferdinand có những hậu quả sâu rộng và là yếu tố trực tiếp dẫn đến Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Những hậu quả chính của vụ ám sát này gồm:

Khởi đầu Chiến tranh Thế giới thứ nhất

Vụ ám sát chính thức đã châm ngòi cho Chiến tranh Thế giới thứ 1. Sau cái chết của Franz Ferdinand và vợ, Áo-Hung, với sự hỗ trợ từ Đức, đã quyết định trừng phạt Serbia vì bị cáo buộc là đứng sau vụ ám sát. 

Áo-Hung đưa ra tối hậu thư yêu cầu Serbia chấp nhận các điều kiện nghiêm ngặt, bao gồm điều tra các nhóm dân tộc chủ nghĩa Serbia và cấm các tổ chức chống lại Áo-Hung. Khi Serbia từ chối một số yêu cầu trong tối hậu thư, Áo-Hung tuyên chiến với Serbia vào ngày 28 tháng 7 năm 1914.

Liên minh quân sự bị kéo vào cuộc chiến

Liên minh Trung tâm: Áo-Hung được Đức ủng hộ và ngay sau khi Áo-Hung tuyên chiến với Serbia, Đức đứng ra hỗ trợ đồng minh của mình. Khi Nga, đồng minh của Serbia, tuyên bố huy động quân đội để bảo vệ Serbia, Đức tuyên chiến với Nga vào ngày 1 tháng 8 năm 1914.

Liên minh Entente: Pháp và Anh là đồng minh của Nga và vì vậy cũng bị kéo vào cuộc xung đột. Khi Đức tấn công vào Bỉ (vì kế hoạch quân sự Schliffen) để tiến vào Pháp, Anh tuyên chiến với Đức vào ngày 4 tháng 8 năm 1914.

Tăng cường căng thẳng và đụng độ quân sự

Vụ ám sát đã làm bộc lộ sự căng thẳng giữa các đế quốc châu Âu, vốn đã tồn tại từ lâu trước khi sự kiện này xảy ra. Các vấn đề như chủ nghĩa đế quốc, sự cạnh tranh quân sự và liên minh chính trị đã tạo ra một môi trường dễ bùng nổ xung đột. 

Vụ ám sát chính thức làm bùng lên những căng thẳng này, dẫn đến sự chuẩn bị quân sự và đẩy nhanh quá trình bùng phát chiến tranh.

Vụ ám sát Thái tử Áo Hung là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến chiến tranh Thế giới thứ nhất

Cái chết của hàng triệu người

Chiến tranh Thế giới thứ nhất kéo dài từ năm 1914 đến 1918 và dẫn đến cái chết của hơn 16 triệu người, trong đó có khoảng 10 triệu binh lính và hơn 7 triệu dân thường. Đây là một trong những cuộc chiến tàn khốc nhất trong lịch sử nhân loại.

Ngoài cái chết, chiến tranh còn để lại những hậu quả nghiêm trọng về mặt xã hội và kinh tế cho nhiều quốc gia tham chiến.

Sự thay đổi trong bản đồ chính trị châu Âu

Sau khi chiến tranh kết thúc, các đế quốc lớn như Đế quốc Áo-Hung, Đế quốc Ottoman, Đế quốc Nga và Đế quốc Đức sụp đổ, dẫn đến sự hình thành của nhiều quốc gia mới tại châu Âu và Trung Đông.

Sau chiến tranh, các quốc gia thắng trận ký kết Hiệp ước Versailles (1919), điều này không chỉ tái cấu trúc châu Âu mà còn đặt ra các điều khoản khắc nghiệt đối với Đức, góp phần vào sự hình thành của những căng thẳng mới dẫn đến Chiến tranh Thế giới thứ hai.

Ảnh hưởng đối với Serbia

Mặc dù Serbia đã thành công trong việc duy trì độc lập và không bị chiếm đóng nhưng cuộc xung đột đã gây tổn thất nặng nề cho đất nước. Serbia mất hơn một triệu người trong chiến tranh (khoảng một phần tư dân số) và chịu đựng sự tàn phá nặng nề.

Về mặt chính trị, Serbia trở thành một trong những lực lượng chủ yếu trong việc thành lập Vương quốc Nam Tư vào năm 1918, một quốc gia thống nhất các dân tộc Slavic trong khu vực.

Hệ quả xã hội và văn hóa

Chiến tranh cũng đã để lại những vết thương sâu sắc trong xã hội, đặc biệt là tại các quốc gia tham chiến. Những thế hệ trẻ bị mất đi, các gia đình tan vỡ và nền kinh tế bị tàn phá.

Sau chiến tranh, một số phong trào và tư tưởng như chủ nghĩa vô chính phủ, chủ nghĩa xã hội và phong trào dân tộc gia tăng. Các nhà văn, nghệ sĩ và triết gia phản ánh những trải nghiệm đau thương và bi kịch của chiến tranh qua các tác phẩm văn học, nghệ thuật và tư tưởng.

Vụ ám sát Thái tử Franz Ferdinand không chỉ là một bi kịch cá nhân mà còn là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự bùng nổ của Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Sự kiện này đã làm lộ rõ những mâu thuẫn sâu sắc giữa các quốc gia, thúc đẩy một chuỗi phản ứng dây chuyền không thể kiểm soát. 

Những thay đổi lớn trong chính trị và quan hệ quốc tế đã tạo ra một thế giới hoàn toàn khác biệt, nơi mà các quốc gia phải đối mặt với những hậu quả kéo dài hàng thế kỷ. Vụ ám sát Thái tử Áo-Hung vì thế không chỉ là một bước ngoặt lịch sử, mà còn là bài học về sự mong manh của hòa bình và những tác động của những quyết định và hành động nhỏ trong một thế giới đầy biến động.