Cách Mạng Tháng 2 Nga: Cú Hích Lớn Trong Lịch Sử Chính Trị Nga

Cách mạng Tháng 2 Nga năm 1917 là một trong những sự kiện chính trị trọng đại nhất trong lịch sử thế giới hiện đại, đánh dấu bước ngoặt cho sự sụp đổ của chế độ quân chủ Nga Hoàng và mở đường cho những biến đổi to lớn trong xã hội Nga.

Đây không chỉ là một cuộc cách mạng mang tính chất thay đổi quyền lực mà còn là sự khởi đầu cho hàng loạt biến động lịch sử sau đó dẫn đến sự ra đời của Liên bang Xô viết.

Cách mạng Tháng 2 Nga là cuộc cách mạng gì?

Cách mạng Tháng Hai năm 1917 là một trong những sự kiện lịch sử trọng đại của thế kỷ 20, diễn ra tại thủ đô Petrograd của Đế quốc Nga. Cuộc cách mạng này đã đánh dấu sự sụp đổ của chế độ quân chủ chuyên chế Romanov, vốn đã cai trị nước Nga suốt ba thế kỷ.

Cách mạng Tháng Hai Nga được đánh giá là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản

Nguyên nhân của cuộc cách mạng này là do sự bất ổn về chính trị, kinh tế và xã hội trong xã hội Nga lúc bấy giờ.

Cuộc Chiến tranh Thế giới thứ nhất đã làm trầm trọng thêm những khó khăn này, gây ra tình trạng thiếu lương thực, nhiên liệu và hàng hóa thiết yếu khiến người dân vô cùng bất mãn. Cuộc cách mạng đã lật đổ chính quyền Sa Hoàng và thành lập một chính phủ lâm thời.

Tuy nhiên, chính phủ này lại không giải quyết được những vấn đề cấp bách của đất nước và nhanh chóng bị mất lòng dân. Tháng Mười năm 1917, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik, một cuộc cách mạng mới đã nổ ra, lật đổ chính phủ lâm thời và đưa nước Nga vào một giai đoạn lịch sử mới.

Diễn biến của cách mạng Tháng Hai năm 1917 ở Nga

Cuộc Cách mạng Tháng Hai năm 1917 đánh dấu một bước ngoặt lịch sử quan trọng của nước Nga và thế giới. Bối cảnh của cuộc cách mạng này là một nước Nga đang chìm đắm trong khủng hoảng nặng nề.

Chiến tranh Thế giới thứ nhất kéo dài, gây ra tình trạng thiếu lương thực, nhiên liệu trầm trọng, kinh tế suy sụp và lòng dân bất mãn. Chế độ quân chủ chuyên chế của nhà Romanov, với sự lãnh đạo yếu kém của Sa Hoàng Nicholas II, đã không thể giải quyết được những vấn đề cấp bách của đất nước.

Vào ngày 23 tháng 2 (theo lịch cũ, tức ngày 8 tháng 3 theo lịch mới) năm 1917, cuộc biểu tình của hàng vạn nữ công nhân ở Petrograd đã đánh dấu sự khởi đầu của cuộc cách mạng.

Cuộc biểu tình nhanh chóng lan rộng, trở thành cuộc tổng bãi công và cuối cùng là cuộc khởi nghĩa vũ trang. Công nhân, binh lính và các tầng lớp nhân dân khác đã cùng nhau đứng lên chống lại chế độ Nga Hoàng.

Những người lính Cách mạng Nga canh gác tại một chướng ngại vật ở Petrograd (St. Petersburg) trong cuộc Cách mạng tháng Hai năm 1917.

Dưới áp lực của quần chúng, quân đội đã từ chối đàn áp cuộc biểu tình và thậm chí còn đứng về phía nhân dân. Các đơn vị quân đội đã chiếm các vị trí quan trọng, bao vây Cung điện Mùa Đông của Sa Hoàng.

Ngày 27 tháng 2 (12 tháng 3), Sa hoàng Nicholas II buộc phải thoái vị, chấm dứt hơn ba thế kỷ cai trị của nhà Romanov.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Hai đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế và thành lập một chính phủ lâm thời. Tuy nhiên, tình hình chính trị tại Nga vẫn hết sức phức tạp.

Sự tồn tại song song của hai chính quyền là Chính phủ Lâm thời và các Xô viết (đại biểu công nhân, nông dân và binh lính) đã tạo ra tình thế hai quyền lực, đặt nền tảng cho những biến động tiếp theo.

Tính chất nổi bật của Cách mạng tháng hai Nga

Về tính chất, Cách mạng Tháng Hai được đánh giá là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản. Tuy nhiên, cuộc cách mạng này mang những đặc điểm rất riêng, khác biệt so với các cuộc cách mạng tư sản điển hình. Điều đặc biệt này nằm ở chỗ:

Cách mạng Tháng Hai đã lật đổ chế độ Nga Hoàng chuyên chế, mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử nước Nga. Cuộc cách mạng này không chỉ có ý nghĩa đối với nước Nga mà còn có ảnh hưởng sâu rộng đến phong trào cách mạng thế giới.

Kết quả của cuộc cách mạng Tháng Hai ở Nga

Cuộc Cách mạng Tháng Hai năm 1917 ở Nga đã dẫn đến những biến đổi sâu sắc trong bộ máy chính quyền. Trong quá trình khởi nghĩa, hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng Bolshevik, công nhân và binh lính đã chủ động thành lập các Xô viết đại biểu để bảo vệ quyền lợi của mình.

Ngày 27 tháng 2, Hội nghị các Xô viết toàn Petrograd đã bầu ra một ủy ban điều hành thống nhất. Tuy nhiên, sau khi chế độ Nga hoàng sụp đổ, quyền lực nhà nước lại phân tán vào hai trung tâm chính trị.

Kết quả của cuộc cách mạng Tháng 2 Nga nhằm mở đường cho cách mạng Tháng 10

— Chính phủ lâm thời:

Do các đảng phái tư sản như Menshevik, Xã hội Cách mạng, cùng với một số đảng phái cánh hữu khác thành lập.

Chính phủ này theo đuổi đường lối tư sản, tiếp tục tham gia Chiến tranh Thế giới thứ nhất và không thực hiện những cải cách mang tính căn bản để giải quyết các vấn đề xã hội.

— Các Xô viết:

Đại diện cho quyền lợi của công nhân, nông dân và binh lính.

Mặc dù lúc đầu, các đảng phái như Menshevik chiếm đa số trong các Xô viết, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik, các Xô viết ngày càng trở thành trung tâm của phong trào cách mạng và thể hiện nguyện vọng của quần chúng nhân dân.

Sự tồn tại song song của hai chính quyền này đã tạo ra tình hình chính trị phức tạp và căng thẳng ở Nga, đặt nền móng cho cuộc Cách mạng Tháng Mười sau đó.

Tại sao Cách mạng tháng Hai lại có ý nghĩa quan trọng?

Cách mạng Tháng Hai năm 1917 đánh dấu sự sụp đổ của chế độ Nga hoàng, mở ra một giai đoạn mới đầy biến động trong lịch sử nước Nga.

Hoàng đế Nicholas II buộc phải thoái vị, không có ai kế vị ngai vàng, quyền lực nhà nước rơi vào tay Ủy ban Lâm thời của Duma Quốc gia và Xô viết Petrograd. Hai cơ quan này cùng nắm quyền điều hành đất nước trong một thời gian ngắn, tuy nhiên, mâu thuẫn giữa chúng ngày càng sâu sắc.

Trong khi Chính phủ Lâm thời cố gắng thiết lập một chế độ dân chủ tư sản, thực hiện một số cải cách tự do, thì Xô viết Petrograd, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik, lại đại diện cho quyền lợi của công nhân, nông dân và binh lính, đòi hỏi những thay đổi căn bản hơn.

Sự đối lập giữa hai quyền lực này đã dẫn đến tình trạng bất ổn và cuối cùng là cuộc Cách mạng Tháng Mười. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười đã đưa Đảng Bolshevik lên nắm quyền, mở ra thời kỳ Xô viết ở Nga.

Sự kiện này không chỉ chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế mà còn làm rung chuyển trật tự thế giới, tạo ra những ảnh hưởng sâu rộng đến lịch sử thế giới.

Cách mạng Tháng 2 Nga không chỉ là bước ngoặt quan trọng trong lịch sử nước Nga, mà còn là sự kiện có tầm ảnh hưởng lớn đến tình hình chính trị thế giới trong thế kỷ 20.

Sự sụp đổ của chế độ Quân chủ Nga Hoàng đã mở ra một kỷ nguyên mới cho sự phát triển của chủ nghĩa xã hội và ảnh hưởng sâu sắc đến các phong trào cách mạng trên toàn cầu. 

Cuộc cách mạng này đã khơi dậy tinh thần đấu tranh cho tự do, công bằng và quyền lực của nhân dân, để lại những bài học quý giá về ý chí, sự đoàn kết và khát vọng thay đổi trong những thời kỳ đầy biến động.