Cuộc Chiến 6 Ngày: Trận Chiến Thay Đổi Cục Diện Trung Đông
Cuộc chiến 6 ngày, một trong những sự kiện quân sự đáng chú ý nhất thế kỷ 20, đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Trung Đông. Xung đột này không chỉ là cuộc đối đầu ngắn ngủi giữa Israel và các nước Ả Rập, mà còn để lại những hệ lụy sâu rộng về mặt chính trị, lãnh thổ và mối quan hệ quốc tế.
Cùng Carre.edu.vn khám phá nguồn gốc, diễn biến và tác động của cuộc chiến này để hiểu rõ hơn về tầm ảnh hưởng của nó đến tình hình khu vực và thế giới.
Nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến 6 ngày Israel
Nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến 6 ngày giữa Israel và các nước Ả Rập xuất phát từ mâu thuẫn kéo dài và căng thẳng leo thang trong khu vực. Cuộc chiến diễn ra từ ngày 5 đến 10 tháng 6 năm 1967, với sự tham gia của Israel, Ai Cập, Jordan và Syria.
Nguyên nhân sâu xa bao gồm sự bất bình của các quốc gia Ả Rập đối với sự tồn tại của Israel, vấn đề người tị nạn Palestine và sự tham gia của Israel trong khủng hoảng kênh đào Suez năm 1956.
Xe tăng Israel chuẩn bị tham gia cuộc Chiến tranh 6 ngày năm 1967.
Vào tháng 5 năm 1967, sau khi nhận được thông tin sai lệch từ Liên Xô, Ai Cập trục xuất lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc khỏi Sinai và phong tỏa Eo biển Tiran, điều mà Israel coi là hành động chiến tranh. Sự việc này làm căng thẳng leo thang, dẫn đến việc Israel tiến hành một cuộc tấn công bất ngờ mở đầu cho Chiến tranh Sáu ngày.
Một số nghiên cứu cho rằng cả hai bên đều góp phần làm leo thang tình hình và quyết định phong tỏa Eo biển Tiran của Ai Cập được xem là điểm bùng phát khiến chiến tranh không thể tránh khỏi. Mặc dù nhiều người coi đây là cuộc tấn công phòng ngừa của Israel để tự vệ, một số nhà sử học hiện đại cho rằng Israel không chỉ hành động để phòng thủ.
Những diễn biến chính của cuộc chiến 6 ngày
Để đáp trả việc các quốc gia láng giềng Ả Rập huy động lực lượng, sáng sớm ngày 5 tháng 6, Israel đã thực hiện một cuộc không kích phủ đầu, bất ngờ phá hủy hơn 90% lực lượng không quân Ai Cập ngay tại đường băng.
Tương tự, một cuộc không kích khác cũng làm tê liệt lực lượng không quân Syria. Khi không còn sự bảo vệ từ trên không, quân đội Ai Cập trở nên yếu thế trước các cuộc tấn công.
Trong vòng ba ngày, Israel đã giành chiến thắng vang dội trên mặt đất, chiếm được Dải Gaza và toàn bộ bán đảo Sinai, tiến tới bờ phía đông kênh đào Suez.
Xe tăng Israel tiến vào Cao nguyên Golan trong Chiến tranh sáu ngày giữa Ả Rập và Israel (10/06/1967)
Một mặt trận phía đông cũng được mở ra vào ngày 5 tháng 6 khi quân đội Jordan bắt đầu pháo kích Tây Jerusalem dù trước đó Israel đã cảnh báo Vua Hussein không nên để Jordan tham gia vào cuộc chiến nhưng kết quả là Israel đã phản công mạnh mẽ.
Đến ngày 7/6, quân đội Israel đã đẩy lùi lực lượng Jordan ra khỏi Đông Jerusalem và phần lớn khu vực Bờ Tây. Hình ảnh quân đội Israel kiểm soát Thành cổ Jerusalem đã trở thành biểu tượng nổi bật của cuộc chiến.
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc kêu gọi ngừng bắn vào ngày 7 tháng 6, được Israel và Jordan chấp nhận ngay sau đó. Ai Cập cũng đồng ý vào ngày hôm sau. Tuy nhiên, Syria vẫn tiếp tục pháo kích các ngôi làng ở miền bắc Israel.
Ngày 9/6, Israel phát động cuộc tấn công vào các khu vực kiên cố trên Cao nguyên Golan và chiếm được từ Syria sau một ngày chiến đấu dữ dội. Cuối cùng, Syria đồng ý ngừng bắn vào ngày 10/6.
Hậu quả để lại của trận chiến 6 ngày
Các quốc gia Ả Rập đã chịu tổn thất nghiêm trọng trong cuộc xung đột này. Ai Cập mất hơn 11.000 binh sĩ, Jordan khoảng 6.000 và Syria khoảng 1.000 so với 700 thương vong của Israel. Quân đội Ả Rập còn mất mát lớn về trang thiết bị và vũ khí. Thất bại nặng nề này đã làm suy sụp cả công chúng lẫn giới lãnh đạo chính trị Ả Rập.
Rất nhiều binh sĩ phải chịu thương vong trong cuộc chiến 6 ngày
Nasser tuyên bố từ chức vào ngày 9/6, nhưng sau đó đã rút lại quyết định trước làn sóng biểu tình yêu cầu ông tiếp tục cầm quyền. Tại Israel, sự phấn khích lan tỏa khắp đất nước chứng minh rõ ràng đây là cường quốc quân sự hàng đầu khu vực.
Cuộc chiến Sáu ngày cũng mở ra một giai đoạn mới trong xung đột giữa Israel và Palestine, khi tạo ra hàng trăm nghìn người tị nạn và đưa hơn một triệu người Palestine vào các vùng lãnh thổ bị Israel chiếm đóng.
Vài tháng sau, vào tháng 11, Liên Hợp Quốc đã thông qua Nghị quyết 242, kêu gọi Israel rút khỏi các vùng lãnh thổ chiếm đóng để đổi lấy hòa bình lâu dài. Nghị quyết này trở thành cơ sở cho các nỗ lực hòa bình, gồm Hiệp định Trại David với Ai Cập và thúc đẩy giải pháp hai nhà nước cho người Palestine.
Cuộc chiến 6 ngày của Israel đã khép lại với chiến thắng vang dội của Israel, nhưng cũng để lại những vết thương sâu sắc trong quan hệ giữa Israel và các quốc gia Ả Rập. Hệ quả của cuộc chiến không chỉ là sự thay đổi lãnh thổ mà còn dẫn đến nhiều cuộc xung đột dai dẳng trong khu vực.
Dù đã trôi qua hơn nửa thế kỷ, những di sản từ cuộc chiến này vẫn tiếp tục tác động đến chính trị và an ninh Trung Đông, làm nổi bật tầm quan trọng của việc tìm kiếm các giải pháp hòa bình bền vững cho xung đột khu vực này.
