Điểm danh các di tích lịch sử ở Bình Định không thể bỏ qua
Bình Định, một vùng đất đầy nắng gió miền Trung, không chỉ nổi tiếng với võ cổ truyền và bãi biển tuyệt đẹp, mà còn là nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử quý giá. Những di tích này không chỉ gợi nhắc về quá khứ hào hùng của dân tộc, mang trong mình những giá trị văn hóa, nghệ thuật và kiến trúc đặc sắc.
Hãy cùng khám phá những di tích lịch sử ở Bình Định để cảm nhận rõ hơn vẻ đẹp và dấu ấn thời gian mà vùng đất này đã khắc ghi trong lòng người dân Việt Nam.
Di tích thành Cha
Thành Cha, nằm tại thôn An Thành, xã Nhơn Lộc, thị xã An Nhơn, là một di tích lịch sử gắn liền với nền văn hóa Chăm Pa cổ xưa. Đây là một trong những dấu ấn đặc sắc về kiến trúc quân sự và nghệ thuật của người Chăm, được xây dựng từ thế kỷ X đến thế kỷ XV.
Thành có kết cấu độc đáo với các lớp đá xếp chồng khéo léo, phản ánh kỹ thuật xây dựng tinh xảo và tư duy phòng thủ của người xưa. Nơi đây không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn chứa đựng những câu chuyện huyền thoại, góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn hóa của vùng đất Bình Định.
Hiện nay, Thành Cha là điểm đến thu hút du khách yêu thích khám phá và tìm hiểu lịch sử, đồng thời là niềm tự hào của người dân địa phương.
Di tích Gò Lăng
Di tích Gò Lăng nằm tại thôn Phú Lạc, xã Bình Thành, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Đây là quê hương của bà Nguyễn Thị Đồng, thân mẫu của Tây Sơn Tam Kiệt: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ.
Nơi đây từng chứng kiến những sự kiện quan trọng trong cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, với dấu tích còn lại là khu vườn và nền nhà cũ được xếp hạng Di tích Quốc gia năm 1988.
Vào năm 1999, Đền thờ đã được xây dựng trên nền nhà cũ, rộng 298m², mang kiến trúc truyền thống, là nơi thờ cúng các bậc tổ tiên, đặc biệt là song thân của Tây Sơn Tam Kiệt. Hằng năm, lễ giỗ hiệp kỵ Tây Sơn diễn ra vào ngày 14 tháng 11 âm lịch trở thành dịp để người dân và du khách tưởng nhớ công lao của tiền nhân và lịch sử hào hùng của vùng đất Tây Sơn.
Di tích lịch sử ở Bình Định: Gò Đá Đen
Gò Đá Đen nằm tại khối I, thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, là một di tích lịch sử quan trọng gắn liền với phong trào khởi nghĩa Tây Sơn. Đây từng là nơi luyện tập và xuất quân của nghĩa quân, đồng thời là căn cứ đầu tiên trong phong trào nông dân lớn nhất lịch sử Việt Nam.
Với diện tích khoảng 5 ha trước đây, Gò Đá Đen nổi bật với một tảng đá lớn màu đen bóng – nguồn gốc tên gọi của di tích. Nơi này không chỉ chứng kiến tuổi thơ và quá trình trưởng thành của các lãnh tụ Tây Sơn mà còn lưu giữ ký ức hào hùng của dân tộc.
Hiện nay, dù diện tích còn lại chỉ khoảng 2 ha do tác động của thời gian và con người, Gò Đá Đen vẫn thu hút du khách bởi giá trị lịch sử. Đến đây, bạn có thể ghé thăm Bảo tàng Quang Trung, nghe những câu chuyện dân gian và khám phá các địa danh như bến Trường Trầu, Vườn Dinh, Vi Tập Binh – những mảnh ghép sống động của lịch sử hào hùng.
Bến Trường Trầu
Bến Trường Trầu là một di tích lịch sử thời Tây Sơn, nằm trên bờ Sông Kôn – một trong các con sông lớn của tỉnh Bình Định – chảy qua địa phận thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, bên cạnh chợ Kiên Mỹ, là một di tích lịch sử gắn liền với phong trào Tây Sơn thế kỷ 18.
Địa danh này từng là trung tâm buôn bán trầu lớn, kết nối vùng đồng bằng và Tây Nguyên. Đây cũng là nơi Nguyễn Nhạc, một trong ba anh em Tây Sơn, thường xuyên lui tới để phát triển phong trào khởi nghĩa và tạo liên kết với các dân tộc thiểu số.
Trải qua thăng trầm lịch sử, Bến Trường Trầu vẫn giữ vai trò là một biểu tượng của tinh thần đấu tranh và kết nối văn hóa. Năm 1986, bến được công nhận là di tích lịch sử quốc gia, ghi dấu một thời kỳ oanh liệt trong lịch sử dân tộc. Dù ngày nay chỉ còn lại bãi cát ven sông, Bến Trường Trầu vẫn là nơi lưu giữ nhiều câu chuyện hào hùng và truyền thuyết của phong trào nông dân Tây Sơn.
Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt
Đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt, nằm tại thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, là di tích lịch sử quan trọng gắn liền với phong trào khởi nghĩa Tây Sơn và ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ.
Nơi đây gồm Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt, Bến Trường Trầu, Bảo tàng Quang Trung và nhiều công trình văn hóa, tôn vinh những chiến công vĩ đại của anh hùng dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ.
Điện thờ được xây dựng trên nền đình Kiên Mỹ, mang không gian trang nghiêm với các án thờ khắc họa hình ảnh lịch sử. Điểm nhấn đặc biệt là cây me cổ thụ hơn 300 năm tuổi và giếng nước cổ, biểu tượng cho sức sống mãnh liệt và sự trường tồn của phong trào Tây Sơn.
Di tích lịch sử Bình Định: Lăng Mai Xuân Thưởng
Lăng Mai Xuân Thưởng tọa lạc trên đỉnh đồi thuộc dãy núi Ngang, thôn Hòa Sơn, xã Bình Tường, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Đây là nơi an nghỉ của Mai Xuân Thưởng, một nhà yêu nước và lãnh tụ tiêu biểu trong phong trào Cần Vương.
Công trình được khánh thành vào ngày 22/01/1961 trên khu đất rộng 1.988m², mang đậm dấu ấn kiến trúc cổ truyền Việt Nam cuối thế kỷ XIX.
Lăng mộ có thiết kế đơn giản nhưng trang nghiêm, nổi bật với cổng Tam Quan và bốn trụ vuông tạo dáng bầu lọ. Du khách bước qua 27 bậc tam cấp để đến khoảng sân rộng 40m², nơi dẫn vào lăng chính.
Nhà lăng hình chữ nhật, mái hai tầng lợp ngói Tây, với họa tiết “Lưỡng long tranh châu” trên nóc, tạo nên vẻ cổ kính và linh thiêng. Hàng năm, vào ngày 15 tháng 4 âm lịch, người dân địa phương cùng dòng họ Mai Xuân tổ chức lễ dâng hương để tưởng nhớ công lao to lớn của ông.
Tháp Chăm Dương Long
Tháp Chăm Dương Long là một cụm di tích độc đáo nằm trên địa phận hai thôn Vân Tường (xã Bình Hòa) và An Chánh (xã Bình Tây), huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Cụm tháp gồm ba công trình được xây dựng vào cuối thế kỷ 12, thời kỳ hưng thịnh của văn hóa Chăm Pa, nổi bật với kiến trúc bằng gạch kết hợp đá khắc tinh xảo.
Với chiều cao ấn tượng, tháp giữa cao 39 mét và hai tháp bên cao 32 mét, Tháp Dương Long được sắp xếp theo trục Bắc – Nam trên một gò cao, tạo nên không gian uy nghiêm và huyền bí. Điểm nhấn của cụm di tích là những hoa văn, họa tiết tỉ mỉ được chạm khắc trực tiếp trên các khối đá lớn, thể hiện nét nghệ thuật đặc trưng của người Chăm.
Với giá vé chỉ 15.000 VNĐ/người, Tháp Dương Long là điểm đến lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc cổ kính, đồng thời khám phá chiều sâu lịch sử và văn hóa Bình Định.
Đàn Tế Đất Trời
Nằm trên đỉnh núi Ấn Sơn, Đàn Tế Trời Đất là một công trình lịch sử và tâm linh tiêu biểu, gắn liền với chiến công của ba anh em Tây Sơn: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ. Với diện tích 46 ha, nơi đây không chỉ là chốn thực hiện các nghi lễ tôn thờ Trời Đất mà còn là biểu tượng hòa quyện giữa thiên nhiên, văn hóa và tín ngưỡng.
Công trình được chia thành ba tầng:
- Viên Đàn (tầng trên cùng): Hình tròn tượng trưng cho Trời, nơi thờ cúng và cầu nguyện.
- Phương Đàn (tầng giữa): Hình vuông tượng trưng cho Đất, là nơi thực hiện các nghi lễ trang nghiêm.
- Tầng nền tảng (tầng dưới cùng): Với cổng tam quan hướng Nam, tạo nên không gian linh thiêng, hùng vĩ.
Đàn Tế Trời Đất Ấn Sơn là điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn tìm hiểu lịch sử, văn hóa và hòa mình vào vẻ đẹp tự nhiên của Bình Định.
Những di tích lịch sử ở Bình Định là kho báu văn hóa, lưu giữ giá trị lịch sử sâu sắc của dân tộc. Chuyến khám phá này sẽ giúp bạn hiểu thêm về quá khứ và trân trọng hơn những gì mà vùng đất này mang lại.
