Giải mã bí ẩn kỹ thuật ướp xác của người Ai Cập Cổ Đại
Người Ai Cập Cổ Đại không chỉ nổi tiếng với kim tự tháp hùng vĩ mà còn là bậc thầy trong nghệ thuật ướp xác, bảo quản cơ thể qua hàng nghìn năm. Nhưng làm thế nào mà họ có thể giữ thi hài nguyên vẹn suốt nhiều thiên niên kỷ? Hành trình giải mã kỹ thuật ướp xác của người Ai Cập đầy bí ẩn này sẽ mở ra những khám phá bất ngờ về một nền văn minh siêu việt.
Các quy trình trong kỹ thuật ướp xác của người Ai Cập Cổ Đại
Nền văn minh Ai Cập Cổ Đại luôn là một trong những chủ đề phổ biến được khai thác trong các bộ phim Hollywood, nơi mà những xác ướp Ai Cập mang đến sự bí ẩn và khơi dậy trí tò mò của những người yêu thích khám phá.
Kỹ thuật ướp xác của người Ai Cập bắt đầu khoảng năm 2600 trước Công nguyên, ban đầu chỉ dành cho các pharaoh — những người cai trị vương quốc. Khoảng 600 năm sau, quan niệm này thay đổi; người dân thường cũng được phép ướp xác và đặt các vật phẩm quý giá vào lăng mộ của riêng mình.
Người Ai Cập Cổ Đại tin rằng mỗi cá nhân đều có một linh hồn. Ngay cả sau khi chết, một phần linh hồn vẫn mãi mãi gắn kết với thể xác. Do đó, việc bảo quản thi hài để giữ lại phần hồn này là vô cùng quan trọng đối với họ. Vậy làm thế nào để tạo ra một xác ướp vẫn còn nguyên vẹn sau hàng nghìn năm?
Thông thường, quá trình ướp xác kéo dài khoảng 70 ngày và để thực hiện việc ướp xác, họ cần có các công cụ như: bốn bình chứa nội tạng (bình canopic), muối natron, vải lanh,… cùng với một thầy tu có kinh nghiệm để tiến hành quá trình này.
Bước 1: Loại bỏ nội tạng
Đầu tiên, người Ai Cập Cổ Đại sẽ sử dụng một móc kim loại đặc biệt để đưa vào hộp sọ qua đường mũi và nhẹ nhàng khuấy tủy não, làm cho tủy chảy ra ngoài qua mũi. Sau khi loại bỏ toàn bộ dịch não, họ tiếp tục đổ rượu vào hộp sọ qua mũi để làm sạch và khử trùng.
Sau đó, các bộ phận như dạ dày, gan, phổi và ruột sẽ được lấy ra qua một vết rạch nhỏ ở bên trái bụng. Nội tạng được loại bỏ và đặt vào các bình canopic, mỗi chiếc bình được thiết kế theo hình dạng của bốn người con trai thần Horus, có nhiệm vụ bảo vệ các nội tạng trong suốt quá trình chôn cất:
Loại bỏ nội tạng bằng đường rạch bên trái bụng
- Vị thần Imset – đầu người, bảo vệ gan.
- Vị thần Duamutef – đầu sói, bảo vệ dạ dày.
- Vị thần Hapi – đầu khỉ đầu chó, bảo vệ phổi.
- Vị thần Qebehsenuef – đầu chim, bảo vệ ruột.
4 chiếc hũ tượng trưng cho 4 vị thần bảo vệ
Trái tim được giữ lại trong cơ thể vì người Ai Cập tin rằng nó chứa đựng ý thức và tính cách của con người. Tuy nhiên, theo các phát hiện, chỉ khoảng 25% xác ướp có trái tim còn lại trong cơ thể.
Bước 2: Làm sạch cơ thể
Tiếp theo, phần bên trong cơ thể của người chết sẽ được rửa sạch bằng rượu và hương liệu. Mỗi bộ phận sẽ được làm sạch bằng vật liệu và phương pháp khác nhau.
Đối với hộp sọ rỗng, người ta sẽ đổ nhựa cây vào qua đường mũi để bảo quản. Sau đó một nghi thức mang ý nghĩa tôn giáo được thực hiện, thi hài sẽ được “tắm rửa” một lần cuối bằng nước từ sông Nile.
Làm sạch cơ thể bằng nước sống Nile
Bước 3: Ủ muối Natron
Sau khi hoàn thành các bước trước đó, xác ướp sẽ được thoa dầu cọ và sau đó phủ hoàn toàn bằng muối Natron. Loại muối này là vật liệu quan trọng giúp bảo quản xác ướp lâu dài, vì nó diệt khuẩn, loại bỏ ký sinh trùng và rút nước ra khỏi các mô cơ thể, ngăn chặn quá trình phân hủy.
Xác sẽ được ướp trong muối Natron suốt 35 ngày, tạo ra một khối cơ thể có màu nâu với hình dạng cứng và vững chắc. Sau 35 ngày, các thầy tu sẽ đổ nước hoa lên xác và phủ một lớp nhựa cây để niêm phong.
Tiếp theo, họ mát xa cơ thể bằng một hỗn hợp sáp chứa dầu tuyết tùng. Cuối cùng, một miếng kim loại hình con mắt của Horus sẽ được đặt lên vết rạch ở bụng của xác ướp.
Xác ướp sẽ được ướp trong 30 ngày bằng muối Natron
Bước 4: Quấn xác và đặt vào quan tài
Ở bước tiếp theo, người Ai Cập Cổ Đại sẽ quấn xác ướp trong các lớp vải lanh, sau đó đặt vào một chiếc quan tài lồng nhau hoặc một quan tài bằng đá. Bên cạnh đó, họ còn đặt các bùa chú giữa các lớp vải quấn với niềm tin rằng những lá bùa này sẽ bảo vệ linh hồn người đã khuất trong hành trình sang thế giới bên kia.
Bọc xác ướp bằng vải lanh và bọc cùng các loại bùa
Ngày nay, các nhà khảo cổ và chuyên gia sử dụng tia X để nghiên cứu xác ướp Ai Cập Cổ Đại. Nhờ vào kỹ thuật hiện đại, các nhà khoa học đã phát hiện được nhiều chi tiết tinh vi như dây thần kinh, mạch máu, lớp móng tay, các lớp da và thậm chí cả tế bào mỡ vẫn được bảo quản nguyên vẹn sau hàng nghìn năm.
Các xác ướp được bảo toàn khá nguyên vẹn đến ngày nay
Kỹ thuật ướp xác của người Ai Cập Cổ Đại không chỉ là sự kết hợp hoàn hảo giữa khoa học và tín ngưỡng, mà còn là minh chứng cho những hiểu biết sâu rộng về cơ thể người. Qua hàng nghìn năm, quá trình này vẫn là một trong những bí ẩn hấp dẫn nhất của nhân loại, đồng thời là di sản độc đáo của nền văn minh Ai Cập, tiếp tục thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học và giới khảo cổ hiện đại.
