Tại Sao Mỹ Ủng Hộ Ukraine Trong Bối Cảnh Căng Thẳng Quốc Tế Gia Tăng?
Trong bối cảnh căng thẳng quốc tế gia tăng, đặc biệt là xung đột giữa Ukraine và Nga, việc Mỹ ủng hộ Ukraine đã trở thành một trong những chủ đề được quan tâm hàng đầu trên trường quốc tế. Điều gì đã thúc đẩy Washington đứng về phía Kiev trong cuộc xung đột này? Phải chăng đó chỉ là vấn đề bảo vệ hòa bình thế giới hay còn ẩn chứa những chiến lược và lợi ích sâu xa hơn?
Vì sao Mỹ ủng hộ Ukraine?
Vì sao Mỹ ủng hộ Ukraine? Câu trả lời nằm ở vị trí địa lý chiến lược và tiềm năng to lớn của quốc gia này. Là nước lớn nhất châu Âu về diện tích, Ukraine nằm ở giao điểm giữa Đông và Tây, đồng thời sở hữu tài nguyên thiên nhiên phong phú và là một cường quốc nông nghiệp. Điều này khiến Ukraine trở thành miếng bánh hấp dẫn cho nhiều cường quốc, đặc biệt là Mỹ và Nga.
Từ khi giành độc lập vào năm 1991, Mỹ luôn muốn đưa Ukraine vào quỹ đạo của mình. Lý do là vì Ukraine có thể trở thành một đối trọng với Nga ở châu Âu, đồng thời củng cố ảnh hưởng của Mỹ tại khu vực này.
Tổng thống Hoa Kỳ – Joe Biden bắt tay Tổng thống Ukraine – Volodymyr Zelenskiy sau khi cả hai có bài phát biểu tại Cung điện Mariinsky trong chuyến thăm không báo trước tại Kyiv – Ukraine, Thứ Hai, ngày 20 tháng 2 năm 2023.
Tuy nhiên, trong suốt nhiều năm, Ukraine vẫn giữ thái độ trung lập, không nghiêng hẳn về phía nào. Mãi đến năm 2014, sau cuộc cách mạng Maidan, chính quyền mới của Ukraine mới rõ ràng lựa chọn phương Tây. Điều này đã dẫn đến cuộc khủng hoảng với Nga, với việc Nga sáp nhập Crimea và gây ra xung đột ở miền đông Ukraine.
Đứng trước tình hình này, Mỹ đã tăng cường hỗ trợ cho Ukraine, coi đây là cuộc chiến giữa dân chủ và độc tài, giữa tự do và áp bức. Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Trump, sự ủng hộ này đã có phần giảm sút. Dù sao đi nữa, Ukraine vẫn là một quân cờ quan trọng trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng giữa các cường quốc lớn.
Việc ủng hộ Ukraine đem lại lợi ích gì cho Hoa Kỳ?
Việc Hoa Kỳ ủng hộ Ukraine trong cuộc xung đột này mang lại nhiều lợi ích cả về mặt địa chính trị, kinh tế và an ninh quốc gia. Dưới đây là một số lợi ích chính:
– Thứ nhất, cuộc chiến ở Ukraine không chỉ gây tổn thất nặng nề cho người dân Ukraine mà còn đe dọa trực tiếp đến an ninh và kinh tế của Hoa Kỳ. Sự hỗn loạn do cuộc chiến gây ra đã làm gia tăng giá cả hàng hóa, đặc biệt là năng lượng và thực phẩm, gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân Mỹ.
– Thứ hai, việc Mỹ hỗ trợ Ukraine giúp ngăn chặn sự mở rộng ảnh hưởng của Nga, bảo vệ an ninh của các đồng minh NATO và duy trì trật tự thế giới. Nếu để Nga chiến thắng ở Ukraine, chi phí mà Mỹ phải trả để đối phó với một nước Nga mạnh mẽ hơn sẽ còn lớn hơn nhiều so với việc hỗ trợ Ukraine hiện nay.
– Thứ ba, cuộc chiến ở Ukraine đã gây ra khủng hoảng lương thực toàn cầu, đe dọa an ninh quốc gia của Mỹ. Việc Nga chặn các hoạt động xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine đã làm gia tăng giá lương thực, gây ra bất ổn xã hội và chính trị ở nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển.
– Cuối cùng, sự ổn định của châu Âu cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi cuộc chiến ở Ukraine, một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Điều này gây tổn thất lớn cho nền kinh tế Mỹ, ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập của người dân Mỹ.
Viện trợ của Mỹ cho Ukraine thực sự hoạt động như thế nào?
Chỉ một phần nhỏ trong gói viện trợ của Mỹ được gửi trực tiếp bằng tiền mặt đến Kiev; phần lớn số tiền này quay trở lại nền kinh tế Mỹ thông qua các cơ chế hỗ trợ.
Kể từ khi Tổng thống Biden ký luật phân bổ 62 tỷ đô la để giúp Ukraine chống lại cuộc xâm lược của Nga, việc cung cấp viện trợ diễn ra chậm chạp và chưa đạt quy mô đủ lớn để tạo ra thay đổi rõ rệt tại tiền tuyến.
Nhà phân tích Ukraine cho rằng viện trợ của Mỹ “quá ít và quá chậm” để ngăn chặn đà tiến công của Nga.
Viện trợ của Mỹ cho Ukraine không chỉ đơn thuần là việc chuyển tiền mặt. Nó là một hệ thống phức tạp bao gồm nhiều chương trình khác nhau, từ viện trợ quân sự trực tiếp đến hỗ trợ tài chính cho chính phủ Ukraine.
Cách thức hoạt động
- Viện trợ quân sự: Mỹ cung cấp vũ khí, đạn dược, thiết bị quân sự và đào tạo cho quân đội Ukraine thông qua các chương trình như Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine (USAI) và Chương trình Tài trợ quân sự nước ngoài (FMF).
- Viện trợ tài chính: Mỹ cung cấp tiền cho chính phủ Ukraine để trả lương cho công chức, duy trì các dịch vụ công và hỗ trợ các hoạt động nhân đạo.
- Quyền rút quân của Tổng thống (PDA): Cơ chế này cho phép Mỹ nhanh chóng cung cấp vũ khí từ kho dự trữ để đáp ứng các nhu cầu cấp bách của Ukraine.
Tại sao viện trợ lại chậm và không hiệu quả?
- Quy mô và tốc độ: Mặc dù Mỹ đã cung cấp một lượng lớn viện trợ, nhưng nhu cầu của Ukraine còn lớn hơn rất nhiều. Việc sản xuất và vận chuyển vũ khí cũng cần thời gian.
- Loại vũ khí: Vũ khí mà Mỹ cung cấp chưa đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của Ukraine, đặc biệt là vũ khí tầm xa để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga.
- Tham nhũng: Mặc dù Mỹ có các cơ chế giám sát chặt chẽ, nhưng nguy cơ tham nhũng vẫn tồn tại ở Ukraine.
Trong bối cảnh xung đột kéo dài giữa Ukraine và Nga, sự ủng hộ của Mỹ dành cho Ukraine đã tạo ra những tác động sâu rộng đến cục diện địa chính trị toàn cầu. Sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Washington không chỉ khẳng định vai trò lãnh đạo của Mỹ trên trường quốc tế, mà còn thể hiện cam kết của họ đối với hòa bình, an ninh và các giá trị dân chủ.
Từ đó, quan hệ giữa các quốc gia cũng được định hình lại, với những toan tính chiến lược mới và lợi ích đan xen. Tương lai của Ukraine, cũng như sự ổn định trong khu vực, sẽ còn phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ tiếp tục của Mỹ và cộng đồng quốc tế.