Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938
Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán năm 938 là một trong những chiến công lẫy lừng nhất trong lịch sử Việt Nam. Với tài chiến lược và quyết tâm sắt đá, Ngô Quyền đã giúp chấm dứt hơn 1.000 năm Bắc thuộc, mở ra kỷ nguyên độc lập và tự chủ lâu dài. Cùng tìm hiểu diễn biến trận đánh và ý nghĩa to lớn của chiến thắng này trong dòng chảy lịch sử dân tộc.
Hoàn cảnh lịch sử trước trận đánh
Thế kỷ IX và X là giai đoạn đất nước đang chuyển mình với những nỗ lực giành lại quyền tự chủ sau hàng thế kỷ bị các triều đại phương Bắc đô hộ. Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo là những người đầu tiên khôi phục lại quyền tự trị cho người Việt, xây dựng một nền móng cho sự phát triển độc lập. Tuy nhiên, sự ổn định chưa thực sự bền vững khi các thế lực phương Bắc vẫn luôn dòm ngó, tìm cách thôn tính lại đất nước.
Trong bối cảnh đó, Dương Đình Nghệ, một tướng tài và là người trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc, đã lãnh đạo nhân dân đánh đuổi quân xâm lược, tiếp tục củng cố quyền tự chủ. Ngô Quyền, con rể của Dương Đình Nghệ, cũng là một vị tướng tài ba.
Sau khi Dương Đình Nghệ bị Kiều Công Tiễn phản bội và sát hại để mưu cầu lợi ích riêng, Ngô Quyền nhanh chóng tập hợp lực lượng, quyết tâm đối phó với kẻ phản bội và quân Nam Hán – đội quân mà Công Tiễn cầu viện để bảo vệ quyền lực của mình.
Tranh minh họa Dương Đình Nghệ bị Kiều Công Tiễn sát hại
Diễn biến trận Ngô Quyền đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng
Ngô Quyền bao vây và tiêu diệt Kiều Công Tiễn
Năm 938, sau khi tập hợp được đông đảo lực lượng nghĩa sĩ yêu nước, Ngô Quyền từ Ái Châu tiến quân ra Bắc để đối phó với Kiều Công Tiễn. Kẻ phản bội này nhanh chóng bị cô lập trong khi chờ đợi viện binh từ Nam Hán.
Trong bối cảnh đó, vua Nam Hán đang triển khai kế hoạch xâm lược. Ngô Quyền đã nhanh chóng tiến quân đến thành Đại La và tiêu diệt hoàn toàn lực lượng của Kiều Công Tiễn.
Vào cuối tháng 12 năm đó, đội thuyền chiến của Nam Hán do thái tử Lưu Hoằng Tháo chỉ huy, tiến vào lãnh thổ Việt Nam từ Quảng Đông. Đoàn thuyền vượt qua biên giới và vào vịnh Hạ Long mà không gặp sự kháng cự nào đáng kể.
Đoàn thuyền chiến của Nam Hán vượt biên vào vịnh Hạ Long, tháng 12 năm 938
Tuy nhiên, khi tiến vào cửa sông Bạch Đằng, Lưu Hoằng Tháo – một tướng trẻ đầy tự mãn và chủ quan – đã bị quân ta chặn đứng và đánh bại, khiến cho kế hoạch tiến sâu vào lãnh thổ nước ta của quân Nam Hán bị phá sản.
Kế hoạch tiến công của quân Nam Hán
Trước tình hình Kiều Công Tiễn gặp nguy hiểm, vua Nam Hán đã vội vã phong con trai mình là Lưu Hoằng Tháo làm Tĩnh Hải quân tiết độ sứ, đồng thời gọi là Giao Vương, dẫn theo 20 vạn quân để cứu viện. Tuy nhiên, trước khi viện binh này có thể can thiệp, Ngô Quyền đã kịp thời tiêu diệt Kiều Công Tiễn, triệt tiêu nguy cơ nội loạn.
Khi đội thuyền tiên phong của quân Nam Hán vừa đến cửa biển Bạch Đằng, đội thuyền chiến nhẹ của quân ta, dưới sự chỉ huy của tướng Nguyễn Tất Tố, bất ngờ xuất hiện. Quân ta chiến đấu kiên cường và khéo léo, cố gắng cầm chân quân địch và giữ bí mật về trận địa cọc ngầm.
Khi nước triều lên, những hàng cọc bị nước che khuất, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhử quân Nam Hán vào sâu trong vùng cửa sông. Đội thuyền của Nguyễn Tất Tố vừa rút lui vừa phản công, làm cho Lưu Hoằng Tháo tin rằng quân ta yếu thế và ra lệnh truy đuổi.
Kết quả là đội quân Nam Hán lọt vào trận địa mai phục của Ngô Quyền, nơi hàng cọc nhọn dưới sông chờ đợi để phát huy tác dụng khi thủy triều rút.
Kế hoạch kháng chiến của Ngô Quyền
Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán năm 938 là minh chứng cho tài năng chiến lược và sáng tạo của ông.
Để đạt được thắng lợi bất ngờ này, Ngô Quyền đã chỉ đạo quân lính cắm những cọc gỗ nhọn bịt sắt xuống lòng sông Bạch Đằng. Khi thủy triều dâng cao, bãi cọc này hoàn toàn chìm dưới nước, không để lộ dấu vết.
Ngô Quyền lên kế hoạch dụ quân Nam Hán vào vùng sông khi nước lên và chờ đến lúc thủy triều rút để tấn công khi thuyền địch mắc cạn. Kế hoạch khéo léo này được triều đình và binh lính tán thành, triển khai nhanh chóng và giữ bí mật tuyệt đối.
Trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng
Trận Bạch Đằng là trận đánh quyết định trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam, diễn ra vào cuối đông năm 938 tại cửa sông Bạch Đằng. Khi đoàn thuyền chiến Nam Hán do thái tử Lưu Hoằng Tháo chỉ huy tiến vào cửa sông, thủy triều bắt đầu rút, đúng lúc đội hình địch lọt vào trận địa mai phục.
Lợi dụng cơ hội này, Ngô Quyền chỉ huy quân ta tấn công bất ngờ với tốc độ nhanh và sức mạnh mãnh liệt. Các thuyền chiến nhỏ gọn, linh hoạt của quân ta lao thẳng vào đội hình thuyền địch, gây nên sự hỗn loạn và rối loạn.
Hình ảnh minh họa trận chiến sông Bạch Đằng năm 938
Dưới sự chỉ huy tài tình của Ngô Quyền, các cánh quân như Dương Tam Kha, Đỗ Cảnh Thạc, Ngô Xương Ngập, Nguyễn Tất Tố và lực lượng dân binh phối hợp nhịp nhàng, đồng loạt tấn công từ mọi phía. Quân giặc bị bao vây và tấn công quyết liệt từ cả hai bên sườn, tạo nên áp lực không thể chống cự.
Trước sức tấn công mạnh mẽ của quân ta, quân Nam Hán cố gắng chống đỡ và tìm đường tháo chạy ra biển. Nhưng bãi cọc ngầm đã chặn đứng mọi nỗ lực thoát thân của chúng. Những cọc gỗ nhọn đóng chắc chắn dưới nước đã làm nhiệm vụ phá vỡ thuyền chiến địch khi thủy triều rút, khiến chúng không thể di chuyển.
Khi quân giặc mắc bẫy, Ngô Quyền ra lệnh cho quân ta triển khai tấn công ồ ạt, đồng thời giả vờ rút lui để đợi thời điểm thủy triều xuống. Quả đúng như dự tính, thuyền lớn của quân Nam Hán mắc cạn và lần lượt bị đâm thủng bởi những chiếc cọc ngầm.
Đến lúc này, quân Ngô Quyền mở cuộc tổng công kích khiến quân Nam Hán hoàn toàn bất lực và chỉ biết tháo chạy. Quân giặc bị chặn lại bởi hàng cọc và lực lượng quân ta tấn công dữ dội. Toàn bộ chiến thuyền của Nam Hán bị đánh chìm, hầu hết binh lính bị tiêu diệt hoặc chết đuối.
Trận chiến kết thúc với thắng lợi hoàn toàn thuộc về Ngô Quyền và quân dân Việt Nam, khẳng định chủ quyền và mở ra một thời kỳ độc lập tự chủ cho đất nước.
Kết quả trận chiến Bạch Đằng năm 938
Sau khi bị quân ta đưa vào bãi cọc ngầm và bị tiêu diệt phần lớn binh lực, quân Nam Hán rơi vào cảnh hoảng loạn và nhanh chóng tháo chạy về nước. Những tàn quân còn sót lại trở nên rối loạn và không thể chống chọi trước sức mạnh áp đảo của quân Đại Việt. Lúc đó, vua Nam Hán, dù đã đóng quân tiếp ứng tại biên giới cũng không kịp ứng phó trước sự phản công mạnh mẽ và quyết liệt của quân Đại Việt, buộc phải chịu thất bại trong cuộc chiến đầy cam go.
Quân Nam Hán hoảng loạn khi mắc bẫy cọc của Ngô Quyền trong trận Bạch Đằng giang
Chiến thắng này không chỉ là một thắng lợi quân sự lớn cho Đại Việt mà còn gây ra cú sốc nặng nề cho nhà Nam Hán. Khi nghe tin thái tử Lưu Hoằng Tháo tử trận, vua Nam Hán hoảng hốt và phải “thương khóc thu nhặt quân còn lại mà rút lui”, để lại sự mất mát lớn và tinh thần bất an trong lòng triều đình và dân chúng Nam Hán.
Trận chiến Bạch Đằng năm 938 đã chứng minh được sức mạnh và lòng kiên cường của quân và dân Đại Việt, buộc nhà Nam Hán từ bỏ tham vọng xâm lược. Thắng lợi này để lại hậu quả nghiêm trọng cho Nam Hán, đồng thời khẳng định sự trỗi dậy mạnh mẽ của Đại Việt.
Năm 939, sau khi đất nước giành được độc lập, Ngô Quyền chính thức lên ngôi, lấy danh xưng Ngô Vương và lập ra triều đại nhà Ngô, đặt kinh đô tại Cổ Loa. Từ đó, Đại Việt bước vào thời kỳ độc lập và hùng mạnh, chiến thắng Bạch Đằng trở thành một cột mốc oai hùng trong lịch sử, khắc sâu vào tâm khảm của người dân Việt Nam.
Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Trận Bạch Đằng năm 938 là một cột mốc quan trọng và đầy ý nghĩa trong hành trình giành lại độc lập của dân tộc Việt Nam. Dưới sự chỉ huy tài tình của Ngô Quyền, quân dân Tĩnh Hải đã thể hiện sức mạnh và quyết tâm mãnh liệt khi đánh bại quân Nam Hán trên dòng sông Bạch Đằng.
Trận Bạch Đằng 938 thể hiện sức mạnh và quyết tâm đánh bại quân xâm lược của quân và dân ta
Chiến lược cắm cọc nhọn dưới lòng sông là một phát kiến xuất sắc, góp phần mang lại chiến thắng ngoạn mục cho người Việt trước quân xâm lược. Trận chiến này đã chấm dứt hơn 1.000 năm Bắc thuộc, mở ra một thời kỳ mới – thời đại độc lập và tự chủ của dân tộc Việt Nam. Đây là một bước ngoặt lịch sử minh chứng cho sự trưởng thành, khả năng tự chủ và sức mạnh kiên cường của dân tộc.
Sự thành công của trận Bạch Đằng mang lại những ý nghĩa to lớn:
- Trước hết, nó đã đánh tan hoàn toàn ý chí xâm lược của nhà Nam Hán.
- Thứ hai, chiến thắng này thể hiện rõ tinh thần quyết tâm đấu tranh chống lại giặc ngoại xâm của dân tộc.
- Thứ ba, chiến thắng đã bảo vệ vững chắc nền độc lập của dân tộc, mở ra thời kỳ tự do mới cho Việt Nam.
- Thứ tư, nó đã chấm dứt thời kỳ Bắc thuộc, khẳng định sự chuyển mình mạnh mẽ của Việt Nam sang thời đại độc lập và tự chủ lâu dài.
- Cuối cùng, chiến thắng để lại những bài học kinh nghiệm quý báu cho các cuộc kháng chiến yêu nước sau này.
Trận Bạch Đằng năm 938 không chỉ là một thắng lợi quân sự vang dội mà còn là nguồn cảm hứng, niềm tự hào sâu sắc cho các thế hệ người Việt, ghi dấu ấn oai hùng trong lịch sử dân tộc. Sự kiện Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng không chỉ là một chiến công quân sự hiển hách mà còn là biểu tượng cho lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và trí tuệ của dân tộc Việt Nam. Sự kiện này cũng đã ghi dấu ấn oai hùng, truyền cảm hứng bất diệt cho các thế hệ người Việt trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.
