Quốc tế thứ nhất – Tổ chức quốc tế đầu tiên của giai cấp công nhân
Vào giữa thế kỷ XIX, khi các phong trào cách mạng và công nhân phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, Quốc tế thứ nhất (1864 – 1876) ra đời như một tổ chức quốc tế tiên phong, đại diện cho lợi ích của giai cấp công nhân. Sự ra đời của Đệ nhất Quốc tế không chỉ là bước ngoặt quan trọng trong quá trình đấu tranh giai cấp mà còn phản ánh sự liên kết và hợp tác của công nhân từ nhiều quốc gia nhằm chống lại sự áp bức của tư bản.
Quốc tế thứ nhất là gì?
Quốc tế thứ nhất, hay còn gọi là Hội Liên hiệp Lao động Quốc tế, là tổ chức quốc tế đầu tiên của giai cấp công nhân. Ra đời năm 1864 tại Luân Đôn, tổ chức này tập hợp các nhóm xã hội chủ nghĩa, cộng sản và vô chính phủ nhằm đoàn kết đấu tranh cho quyền lợi của công nhân.
Quang cảnh buổi lễ thành lập nên Quốc tế thứ nhất
Với mục tiêu cải thiện điều kiện làm việc, tăng lương, giảm giờ làm và giành quyền tự do tổ chức công đoàn, Quốc tế thứ nhất đã có ảnh hưởng lớn đến phong trào công nhân thế giới.
Tuy nhiên, do những khác biệt về lý luận giữa các xu hướng, đặc biệt là giữa chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa vô chính phủ, tổ chức này đã tan rã vào năm 1876.
Hoàn cảnh ra đời của Quốc tế thứ nhất
Sự ra đời của Quốc tế thứ nhất là kết quả của những yếu tố khách quan và chủ quan tác động phức tạp:
| Yếu tố khách quan | — Sự phát triển mạnh mẽ của phong trào công nhân:
— Sự cần thiết của một tổ chức quốc tế:
Điều này cho thấy sự cần thiết của một tổ chức quốc tế để đoàn kết các lực lượng cách mạng, chỉ đạo phong trào công nhân một cách thống nhất. |
| Yếu tố chủ quan | — Vai trò của C. Mác và Ph. Ăngghen:
Với tư tưởng Mác – Lênin sáng tạo, Mác và Ăngghen đã phân tích sâu sắc tình hình thực tiễn của giai cấp công nhân, chỉ ra con đường đấu tranh đúng đắn. Họ đã tích cực hoạt động, kết nối các nhà hoạt động cách mạng, góp phần xây dựng một tổ chức quốc tế vững mạnh. |
Quốc tế thứ nhất ra đời trong bối cảnh lịch sử phức tạp, là sản phẩm của sự đấu tranh không ngừng của giai cấp công nhân quốc tế.
Sự ra đời của Quốc tế thứ nhất đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phong trào công nhân thế giới, mở ra một giai đoạn mới cho cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp.
Những văn kiện quan trọng ban đầu của Quốc tế I
Ra đời trong bối cảnh phong trào công nhân thế giới đang lên cao, Quốc tế thứ nhất (1864 – 1876) đánh dấu một bước ngoặt quan trọng.
Được thành lập sau cuộc khởi nghĩa của nhân dân Ba Lan, tổ chức này nhanh chóng trở thành trung tâm tập hợp và chỉ đạo đấu tranh của giai cấp công nhân quốc tế.
Dưới sự lãnh đạo của C. Mác, Quốc tế thứ nhất đã soạn thảo ra Tuyên ngôn và Điều lệ, những văn kiện nền tảng của phong trào công nhân.
— Tuyên ngôn khẳng định vai trò lịch sử của giai cấp vô sản, chỉ rõ con đường giải phóng duy nhất là thông qua cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, Tuyên ngôn cũng kêu gọi đoàn kết quốc tế của giai cấp công nhân, đấu tranh chống lại mọi hình thức bóc lột và áp bức.
— Điều lệ của Quốc tế thứ nhất đã xây dựng một tổ chức công nhân mang tính dân chủ cao với Đại hội là cơ quan quyền lực cao nhất. Điều lệ cũng quy định rõ ràng nhiệm vụ của các hội viên, hướng tới mục tiêu thống nhất phong trào công nhân trong từng quốc gia.
Tuyên ngôn và Điều lệ của Quốc tế I đã đặt nền móng cho phong trào công nhân quốc tế
Quốc tế thứ nhất đã đóng góp to lớn vào việc hình thành ý thức giai cấp và củng cố tinh thần đoàn kết của công nhân quốc tế.
Tuy nhiên, do những khác biệt về lý luận và thực tiễn, Quốc tế I đã tan rã vào năm 1876. Dù vậy, di sản của Quốc tế I vẫn còn nguyên giá trị, tiếp tục soi sáng cho cuộc đấu tranh vì một xã hội công bằng.
Những hoạt động của Quốc tế thứ nhất
Quốc tế I, dưới sự lãnh đạo của Mác và Ăng ghen, đã trở thành diễn đàn quan trọng cho phong trào công nhân quốc tế. Thế nhưng tổ chức này cũng phải đối mặt với nhiều cuộc đấu tranh tư tưởng gay gắt từ các thế lực phản động và cơ hội:
| Đấu tranh chống chủ nghĩa Prudhon | Chủ nghĩa Prudhon, với quan điểm cải lương và bảo thủ, đã trở thành đối thủ đáng gờm của chủ nghĩa Marx.
Các cuộc tranh luận của cuộc đấu tranh xoay quanh các vấn đề như vai trò của nhà nước, đấu tranh chính trị và hợp tác xã. Quốc tế I đã giành được những thắng lợi quan trọng trong việc phê phán và bác bỏ các quan điểm của Prudhon. |
| Đấu tranh chống cơ hội chủ nghĩa Anh | Dưới ảnh hưởng của tư sản, các lãnh đạo công đoàn Anh đã có những quan điểm bảo thủ và không muốn đẩy mạnh đấu tranh cách mạng.
Quốc tế I đã đấu tranh để đoàn kết công nhân Anh và đưa họ vào con đường cách mạng. |
| Đấu tranh chống chủ nghĩa Lassalle ở Đức | Chủ nghĩa Lassalle, với quan điểm dựa vào nhà nước để cải thiện điều kiện sống của công nhân đã gây ra nhiều tranh cãi trong phong trào công nhân Đức.
Quốc tế I đã khẳng định vai trò độc lập của giai cấp công nhân và phê phán quan điểm cầu viện nhà nước của Lassalle. |
| Đấu tranh chống chủ nghĩa Bakunin | Chủ nghĩa Bakunin, với quan điểm vô chính phủ và bạo lực đã đe dọa sự thống nhất của Quốc tế I.
Các cuộc tranh luận giữa Marx và Bakunin tập trung vào các vấn đề như vai trò của nhà nước, phương pháp đấu tranh và vai trò của giai cấp công nhân. |
Qua những cuộc đấu tranh tư tưởng gay gắt, Quốc tế I đã khẳng định vai trò lãnh đạo của chủ nghĩa Marx và đóng góp to lớn vào sự phát triển của phong trào công nhân quốc tế. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, Quốc tế I đã tan rã vào cuối thế kỷ 19.
Ý nghĩa của Quốc tế thứ nhất đối với phong trào công nhân
Quốc tế I đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử đấu tranh của giai cấp công nhân thế giới, trở thành tổ chức quốc tế đầu tiên tiên phong xây dựng một lý thuyết khoa học về cách mạng xã hội.
Với nguyên tắc tổ chức chặt chẽ, kết hợp nhuần nhuyễn đấu tranh kinh tế và chính trị, Quốc tế I đã định hình nên một phong trào công nhân quốc tế mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu xây dựng một xã hội công bằng.
Quốc tế I đã đóng vai trò tiên phong trong việc định hình đường lối đấu tranh của giai cấp công nhân, đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái và xây dựng nên những tổ chức cách mạng vững mạnh.
Đại hội Geneva 1866
Nhờ sự lãnh đạo tài tình của Mác và Ăng ghen, Quốc tế I đã trở thành một trường học cách mạng, đào tạo và bồi dưỡng nên những thế hệ nhà cách mạng ưu tú, góp phần quan trọng vào việc thành lập các đảng cộng sản trên thế giới.
Sự ra đời và hoạt động của Quốc tế I đã để lại một dấu ấn sâu đậm trong lịch sử đấu tranh của giai cấp công nhân, trở thành nguồn cảm hứng cho các phong trào cách mạng sau này.
Dù Quốc tế thứ nhất đã tan rã vào năm 1876 do những mâu thuẫn nội bộ và áp lực từ bên ngoài, nhưng di sản mà nó để lại vẫn có ảnh hưởng sâu rộng.
Quốc tế thứ nhất không chỉ khơi dậy ý thức đấu tranh cho quyền lợi của giai cấp lao động mà còn đặt nền tảng cho các phong trào cách mạng xã hội trên toàn thế giới.
Những bài học kinh nghiệm từ tổ chức này đã truyền cảm hứng cho các thế hệ cách mạng tiếp theo, góp phần hình thành những tổ chức quốc tế lớn mạnh hơn, chẳng hạn như Quốc tế thứ hai, tiếp tục con đường đấu tranh cho bình đẳng và công bằng xã hội.
