Nguyên nhân tại sao Thái Lan hay đảo chính? 

Thái Lan được biết đến với lịch sử chính trị đầy biến động trong đó nhiều cuộc đảo chính diễn ra liên tiếp. Văn hóa chính trị, vai trò của quân đội và sự can thiệp của Hoàng gia đã tạo ra một chu kỳ bất ổn, khiến quốc gia này khó thoát khỏi các biện pháp can thiệp ngoài hiến pháp. Hãy cùng Mê Lịch Sử đi tìm hiểu nguyên nhân tại sao Thái Lan hay đảo chính?

Tìm hiểu lí do tại sao Thái Lan hay đảo chính?

Tình hình bất ổn tại Thái Lan đang trở nên nghiêm trọng hơn bao giờ hết. Thủ lĩnh biểu tình Suthep Thaugsuban khẳng định không đầu hàng, liên tục yêu cầu Thủ tướng từ chức và trao quyền lực cho một “Hội đồng nhân dân” – bao gồm những người được bầu từ nhiều ngành nghề khác nhau và các nhân vật do người biểu tình lựa chọn.

Người biểu tình đã thực hiện những hành động hiếm thấy trong các nền dân chủ nghị viện, như xông vào trụ sở cảnh sát, chiếm đóng các tòa nhà chính phủ và cắt điện nước tại phủ Thủ tướng. Căng thẳng đỉnh điểm đã dẫn đến các cuộc đụng độ với cảnh sát vào ngày 30/11, khiến ít nhất 3 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương.

Chính phủ của Thủ tướng Yingluck Shinawatra vẫn tỏ ra kiềm chế, cho phép người biểu tình tiếp cận trụ sở các Bộ, bởi lo ngại rằng nếu có biện pháp mạnh tay, gây thương vong lớn, quân đội – vốn giữ vai trò trung lập – có thể sẽ can thiệp.

Lịch sử Thái Lan đã chứng kiến hơn 20 cuộc đảo chính và can thiệp chính trị ngoài Hiến pháp kể từ năm 1932, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào có cùng thể chế. Điều này đặc biệt nổi bật khi các cuộc đảo chính ở hầu hết các quốc gia tương tự đã chấm dứt từ sau Chiến tranh Lạnh.

Người Thái Lan dường như có xu hướng “nghiện” đảo chính, dù điều này gây suy yếu nền dân chủ tại đất nước họ.

Giáo sư Nicholas Farrelly từ Đại học Quốc gia Úc nhận định rằng, nhiều thập kỷ sử dụng đảo chính để ổn định nội bộ đã tạo ra văn hóa đảo chính ở Thái Lan. Điều này khiến giới tinh hoa coi đây là cách duy nhất để giải quyết bế tắc, dẫn đến vòng luẩn quẩn của đảo chính và sự bất ổn kéo dài.

Người biểu tình ở Thái Lan ngày càng có xu hướng trở nên bạo lực.

Thái Lan là quốc gia theo thể chế Quân chủ Lập hiến, trong đó Hoàng gia có vai trò lớn trong chính trị. Nhà vua, người từng can thiệp vào các cuộc khủng hoảng chính trị như năm 1973 và 1992, giúp chấm dứt xung đột và giữ gìn ổn định.

Tuy nhiên, sự can thiệp của Hoàng gia đã vô tình làm suy yếu vai trò của các cơ quan chính phủ trong việc giải quyết tranh chấp, khuyến khích việc xử lý vấn đề một cách không chính thức, thường là bởi Hoàng gia hoặc quân đội. Vấn đề đặt ra là liệu Thái Lan có thể phá vỡ chu trình đảo chính này hay không?

Sau năm 1992, Thái Lan đã từng tiến tới một nền dân chủ vững chắc và có khả năng sẽ quay lại con đường đó. Tuy nhiên, để đạt được điều này, các phe phái chính trị phải sẵn sàng thỏa hiệp. Ví dụ, đảng Dân chủ đối lập cần chấp nhận cạnh tranh chính trị qua các cuộc bầu cử thay vì dựa vào biểu tình và đảo chính để đạt được mục tiêu ngắn hạn.

Ngoài ra, quân đội và Hoàng gia cũng cần thay đổi. Quân đội cần rút dần khỏi chính trường, giống như cách mà các quốc gia như Indonesia hay Malaysia đã thực hiện. Trong khi đó, người kế vị nhà vua có thể sẽ ít can thiệp vào chính trị, từ đó thúc đẩy quá trình củng cố các thể chế dân chủ để giải quyết tranh chấp chính trị.

Quân đội Thái Lan

Trong bối cảnh hiện nay, việc xúc tiến bầu cử là điều cần thiết để củng cố nền dân chủ ở Thái Lan và mang lại tính hợp pháp cao hơn cho Thủ tướng Yingluck Shinawatra.

Đảo chính Thái Lan không chỉ là hệ quả của sự mâu thuẫn chính trị mà còn phản ánh những vấn đề sâu sắc trong cấu trúc xã hội và quyền lực. Để Thái Lan thoát khỏi vòng lặp của các cuộc đảo chính, cần có những thay đổi lớn về tư duy chính trị, sự độc lập của các thể chế dân chủ và giảm bớt sự can thiệp của quân đội và Hoàng gia.