Lịch sử các đời Tổng thống Hàn Quốc qua các thời kỳ
Từ những năm đầu độc lập, Hàn Quốc đã trải qua nhiều giai đoạn biến động cùng với sự lãnh đạo của các Tổng thống. Mỗi người để lại dấu ấn riêng, từ những cải cách chính trị đến các phong trào phát triển kinh tế và xã hội. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá danh sách đầy đủ các Tổng thống Hàn Quốc qua các thời kỳ, đồng thời tìm hiểu sâu hơn về vai trò và di sản mà họ để lại.
Rhee Syngman: Tổng thống Hàn Quốc nhiệm kỳ thứ nhất ~ thứ ba (1948 ~ 1960)
Sau khi Bán đảo Triều Tiên được giải phóng khỏi ách thống trị của Nhật Bản, khu vực này bị chia cắt bởi Hoa Kỳ và Liên Xô. Dù đã tổ chức nhiều cuộc đàm phán nhằm thống nhất hai miền Nam Bắc, nỗ lực này đều thất bại.
Rhee Syngman, người từng giữ vai trò lãnh đạo Chính phủ lâm thời trong thời kỳ thuộc địa Nhật Bản, cho rằng một chính phủ lâm thời nên được thành lập ngay ở miền Nam dù không thể thống nhất hai miền. Ngày 10/05/1948, cuộc Tổng Tuyển cử Quốc hội Độc lập tại Hàn Quốc được tổ chức, mở đường cho việc thành lập chính phủ. Ngày 24/07/1948, ông trở thành Tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc thông qua cuộc bỏ phiếu của Quốc hội.
Sau khi giữ chức Tổng thống nhiệm kỳ thứ hai, Rhee Syngman đã thay đổi Hiến pháp để loại bỏ giới hạn tái cử và tiếp tục giữ vai trò Tổng thống trong nhiệm kỳ thứ ba và thứ tư. Tuy nhiên, cuộc bầu cử thứ tư đầy gian lận và bạo lực đã dẫn đến Cuộc Cách mạng 19/04, buộc ông phải từ chức.
Rhee Syngman – Tổng thống Hàn Quốc (1948 ~ 1960)
Yun Posun: Tổng thống nhiệm kỳ thứ tư (1960 ~ 1962)
Cuộc Cách mạng 19/04 chấm dứt chế độ của Rhee Syngman, mở đường cho Yun Posun trở thành Tổng thống thứ tư của Hàn Quốc. Dù được kỳ vọng mang lại thay đổi, thời kỳ lãnh đạo của ông nhanh chóng kết thúc khi Cuộc đảo chính quân sự 16/05/1961 do Chun Doo-hwan lãnh đạo lật đổ chính quyền. Sau hai năm đầy biến động, Yun Posun từ chức vào năm 1962.
Yun Posun – Tổng thống giữ nhiệm kỳ 1960 ~ 1962
Park Chung-hee: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 5 ~ thứ 9 (1963 ~ 1979)
Sau Cuộc đảo chính 16/05, Park Chung-hee tranh cử và trở thành Tổng thống thứ 5 vào năm 1963. Ông giữ cương vị này suốt 17 năm, trở thành vị Tổng thống tại vị lâu nhất trong lịch sử Hàn Quốc.
Dưới sự lãnh đạo của Park Chung-hee, Hàn Quốc chứng kiến sự phát triển kinh tế vượt bậc thông qua các sáng kiến như Phong trào Xây dựng Làng mới và Kế hoạch Phát triển Kinh tế 5 năm. Hàn Quốc từ một quốc gia nghèo sau Chiến tranh Triều Tiên đã vươn lên đạt được kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này phải trả giá bằng sự hy sinh của người lao động và bị đánh đổi bởi chế độ độc tài, nơi ý thức hệ dân chủ bị phớt lờ.
Những năm cuối nhiệm kỳ, các cuộc biểu tình đòi dân chủ bùng nổ mạnh mẽ, tiêu biểu là Cuộc nổi dậy Dân chủ Buma. Năm 1979, Park Chung-hee bị chính tùy tùng của mình ám sát, kết thúc chế độ độc tài kéo dài gần hai thập kỷ.
Park Chung-hee (1963 ~ 1979)
Choi Kyu-hah: Tổng thống Hàn Quốc nhiệm kỳ thứ 10 (1979 ~ 1980)
Choi Kyu-hah, Thủ tướng dưới thời Park Chung-hee được bổ nhiệm làm Tổng thống sau vụ ám sát Park vào ngày 26/10/1979. Tuy nhiên, thời kỳ lãnh đạo của ông chỉ kéo dài 8 tháng. Cuộc đảo chính ngày 12/12/1979 do Chun Doo-hwan cầm đầu đã khiến ông phải từ chức.
Choi Kyu-hah (1979 ~ 1980)
Chun Doo-hwan: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 11 ~ thứ 12 (1980 ~ 1988)
Thời kỳ Chun Doo-hwan là một trong những giai đoạn đen tối nhất trong lịch sử hiện đại Hàn Quốc, gắn liền với phong trào dân chủ hóa của đất nước. Sau cuộc đảo chính 12/12, Chun Doo-hwan trở thành Tổng thống thứ 11 và tiếp tục nhiệm kỳ thứ 12 sau khi thay đổi Hiến pháp thành chế độ Tổng thống một nhiệm kỳ kéo dài 7 năm.
Dưới thời Chun, Phong trào Dân chủ hóa Gwangju ngày 18/05/1980 bùng nổ, phản đối sự cầm quyền của ông. Tuy nhiên, ông đã huy động lực lượng quân sự đàn áp tàn bạo, khiến hàng nghìn người thiệt mạng. Hành động này gây phẫn nộ cả trong và ngoài nước, trở thành biểu tượng của sự vi phạm nhân quyền trong lịch sử Hàn Quốc.
Do sức ép từ các cuộc biểu tình dân chủ vào tháng 6/1987, Chun buộc phải từ chức, nhường đường cho một hệ thống bầu cử Tổng thống trực tiếp mới.
Chun Doo-hwan (1980 ~ 1988)
Roh Tae-woo: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 13 (1988 ~ 1993)
Roh Tae-woo đóng vai trò quan trọng trong cuộc đảo chính ngày 12/12 và sau đó trở thành chính trị gia dưới thời Tổng thống Chun Doo-hwan. Ông là Tổng thống đầu tiên được bầu thông qua cuộc bầu cử trực tiếp do người dân thực hiện, đánh dấu một bước chuyển đổi quan trọng trong nền dân chủ Hàn Quốc.
Trong nhiệm kỳ của ông, hệ thống Tổng thống một nhiệm kỳ 5 năm được chính thức thông qua, áp dụng từ sau Cuộc nổi dậy tháng 6. Đây cũng là bước tiến quan trọng để đảm bảo sự luân chuyển quyền lực trong chính trị Hàn Quốc.
Roh Tae-woo (1988 ~ 1993)
Kim Young-sam: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 14 (1993 ~ 1998)
Kim Young-sam là Tổng thống dân sự đầu tiên sau 30 năm đất nước nằm dưới sự cai trị của quân đội. Ông nhậm chức vào ngày 25/2/1993, thực hiện nhiệm kỳ duy nhất kéo dài 5 năm theo Hiến pháp.
Trong nhiệm kỳ của mình, Kim Young-sam nổi bật với chiến dịch chống tham nhũng trên quy mô lớn, trong đó ông đã bắt giữ hai người tiền nhiệm Chun Doo-hwan và Roh Tae-woo với các cáo buộc tham nhũng, đảo chính, vi phạm nhân quyền và phản quốc. Ông cũng thúc đẩy chính sách quốc tế hóa Seyehwa, mở đường cho Hàn Quốc hội nhập sâu rộng với thế giới.
Tuy nhiên, những đóng góp của ông bị lu mờ bởi các bê bối nghiêm trọng liên quan đến con trai và các cộng sự thân cận. Cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998, xuất phát từ các vấn đề quản lý kinh tế yếu kém, đã làm ảnh hưởng tiêu cực đến di sản của ông.
Kim Young-sam (1993 ~ 1998)
Kim Dae-jung: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 15 (1998 ~ 2003)
Kim Dae-jung trở thành Tổng thống trong giai đoạn đỉnh điểm của khủng hoảng kinh tế châu Á. Dù bị hoài nghi về khả năng lãnh đạo, ông đã thực hiện hàng loạt cải cách mạnh mẽ để tái cấu trúc nền kinh tế và xây dựng hệ thống phúc lợi xã hội hiện đại cho Hàn Quốc.
Được mệnh danh là “Nelson Mandela của châu Á”, Kim Dae-jung đã dành cả cuộc đời để đấu tranh chống lại chế độ độc tài. Ông cũng nổi tiếng với chính sách Ánh dương, nhằm cải thiện quan hệ với Triều Tiên. Năm 2000, ông được trao giải Nobel Hòa bình, ghi nhận nỗ lực của ông trong việc thúc đẩy hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.
Tuy nhiên, nhiệm kỳ của ông cũng không tránh khỏi những tranh cãi. Khi kết thúc nhiệm kỳ, ba người con trai cùng nhiều trợ lý thân cận của ông vướng vào các bê bối tham nhũng, làm giảm uy tín của ông trước công chúng.
Kim Dae-jung (1998 ~ 2003)
Roh Moo-hyun: Tổng thống HQ nhiệm kỳ thứ 16 (2003 ~ 2008)
Roh Moo-hyun là Tổng thống thứ 16 của Hàn Quốc và được đánh giá là một nhà lãnh đạo dân chủ, minh bạch hơn so với các đời Tổng thống trước. Trong nhiệm kỳ của mình, ông đã cải cách nhiều lĩnh vực, đặc biệt là thanh tra và tình báo nhằm ngăn chặn tình trạng lạm quyền. Nhờ vậy, ông được đông đảo người dân Hàn Quốc yêu mến.
Tuy nhiên, nhiệm kỳ của Roh Moo-hyun cũng gặp nhiều khó khăn. Ông từng bị Quốc hội luận tội và phải tạm ngưng chức vụ trong hai tháng. Nhưng với sự ủng hộ mạnh mẽ từ công luận, ông đã được phục chức và tiếp tục lãnh đạo đất nước.
Cuộc đời của Roh Moo-hyun kết thúc bi thảm khi ông tự tử tại một vách núi gần nhà riêng sau những cáo buộc tham nhũng liên quan đến vợ và các thành viên gia đình. Sự ra đi của ông gây chấn động lớn trong lòng người dân Hàn Quốc và quốc tế.
Roh Moo-hyun – Tổng thống Hàn tại chức từ 2003 ~ 2008
Lee Myung-bak: Vị Tổng thống nhiệm kỳ thứ 17 (2008 ~ 2013)
Lee Myung-bak, Tổng thống thứ 17 của Hàn Quốc có cuộc đời được ví như một “kỳ tích”. Từ một cậu bé nhặt rác, ông vươn lên trở thành lãnh đạo doanh nghiệp và sau đó là Tổng thống với số phiếu ủng hộ cao nhất kể từ khi Hàn Quốc dân chủ hóa.
Lee Myung-bak từng giữ vị trí giám đốc điều hành Hyundai khi mới 29 tuổi và chủ tịch hội đồng quản trị ở tuổi 35. Khi ông gia nhập Hyundai vào năm 1965, công ty có quy mô 90 nhân viên nhưng khi ông rời đi năm 1992, số lượng nhân viên đã đạt 160.000. Sau khi rời Hyundai, ông bắt đầu sự nghiệp chính trị.
Trong nhiệm kỳ Tổng thống, Lee Myung-bak triển khai nhiều chính sách kinh tế và cải cách hành chính để thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, ông cũng vấp phải hàng loạt tranh cãi và bê bối, trong đó có cáo buộc ông và gia đình sử dụng quyền lực để kiếm lợi riêng. Những sự kiện này đã làm giảm uy tín của ông trong những năm cuối nhiệm kỳ.
Lee Myung-bak (2008 ~ 2013)
Park Geun-hye: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 18 (2013 ~ 2017)
Park Geun-hye là nữ Tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc nhưng cũng là Tổng thống đầu tiên không hoàn thành nhiệm kỳ 5 năm. Bà bị người dân yêu cầu từ chức sau nhiều cáo buộc tham nhũng và lạm quyền, đặc biệt là vụ bê bối liên quan đến Choi Soon-sil.
Những cuộc biểu tình bằng nến kéo dài đã dẫn đến phán quyết luận tội của Tòa án Hiến pháp. Bà bị phế truất sớm và phải đối mặt với nhiều phiên tòa xét xử sau khi rời nhiệm sở.
Sự từ chức của Park Geun-hye dẫn đến một cuộc bầu cử bổ sung vào ngày 10/5/2017, thay vì ngày bầu cử truyền thống là 25/2.
Park Geun-hye (2013 ~ 2017)
Moon Jae-in: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 19 (2017 ~ 2022)
Moon Jae-in trở thành Tổng thống thứ 19 của Hàn Quốc sau cuộc bầu cử bổ sung vào tháng 5/2017. Ông tập trung vào việc cải thiện quan hệ liên Triều, tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử với Kim Jong-un vào năm 2018.
Moon Jae-in cũng chú trọng tái cấu trúc kinh tế, tăng cường chính sách phúc lợi xã hội và thúc đẩy bình đẳng giới. Dù vậy, nhiệm kỳ của ông cũng đối mặt với nhiều thách thức, từ đại dịch Covid-19 đến căng thẳng quốc tế và các vấn đề kinh tế trong nước.
Moon Jae-in (2017 ~ 2022)
Yoon Suk-yeol: Tổng thống nhiệm kỳ thứ 20 (2022 – hiện tại)
Yoon Suk-yeol, Tổng thống đương nhiệm của Hàn Quốc, từng là công tố viên và được biết đến với những hành động quyết liệt chống tham nhũng. Sau khi nhậm chức, ông đã chuyển văn phòng Tổng thống khỏi Nhà Xanh và mở cửa địa danh này cho công chúng tham quan.
Yoon Suk-yeol cam kết tập trung vào phát triển kinh tế, cải cách hành chính và giải quyết căng thẳng với Triều Tiên. Tuy nhiên, ông cũng gặp phải nhiều thách thức, bao gồm sự chỉ trích liên quan đến vụ giẫm đạp bi thảm ở Itaewon vào tháng 10/2022.
Với những chính sách đang triển khai, Yoon Suk-yeol hứa hẹn sẽ tiếp tục đưa Hàn Quốc đối mặt với những thách thức toàn cầu và phát triển bền vững trong những năm tới.
Yoon Suk-yeol (2022 – hiện tại)
Danh sách các Tổng thống Hàn Quốc không chỉ phản ánh những giai đoạn lịch sử đầy biến động mà còn là minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của đất nước này. Qua từng thời kỳ, mỗi Tổng thống đã đóng góp một phần không nhỏ vào việc định hình Hàn Quốc hiện đại. Hãy cùng nhìn lại những trang sử quan trọng để hiểu rõ hơn về những người lãnh đạo đã đưa Hàn Quốc đến ngày hôm nay.
