Winfield Scott: Hành Trình Của Vị Tướng Huyền Thoại Mỹ
Winfield Scott là một trong những nhân vật quân sự vĩ đại nhất của đất nước, với những chiến công nổi bật trong các cuộc chiến quan trọng như Chiến tranh Mexico và Nội chiến Hoa Kỳ. Hãy cùng khám phá hành trình cuộc đời và những đóng góp to lớn của ông trong việc xây dựng và bảo vệ quốc gia.
Winfield Scott – Vị tướng lịch sử nổi bật của Hoa Kỳ
Winfield Scott (1786–1866) là một nhân vật lịch sử quan trọng của Hoa Kỳ, nổi bật với các chiến công trong Chiến tranh Mexico (1846–1848) và là ứng viên cuối cùng của Đảng Whig cho chức Tổng thống Hoa Kỳ. Ông cũng là Tổng tư lệnh Quân đội Hoa Kỳ khi Nội chiến Hoa Kỳ bùng nổ (1861–1865).
Chân dung Winfield Scott
Được biết đến với biệt danh “Old Fuss and Feathers” vì sự yêu thích kỷ luật và nghi thức, Scott đã phục vụ trong quân đội hơn 50 năm, qua 14 đời tổng thống. Ông chỉ huy quân đội chinh phục Mexico City vào năm 1847 và là một trong những tướng lĩnh được ngưỡng mộ nhất trong lịch sử quân đội Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Scott cũng đối mặt với nhiều chỉ trích như bị tòa án quân sự xét xử vì hành vi không phù hợp, điều tra về các cáo buộc phản quốc và đã nhiều lần muốn từ chức.
Sinh ra tại Dinwiddie – Virginia, Scott học luật trước khi gia nhập quân đội vào năm 1808. Trong Chiến tranh 1812, ông chỉ huy các trận đánh quan trọng như Queenston Heights, Fort George, Chippawa và Lundy’s Lane. Sau chiến tranh, Scott học hỏi chiến thuật quân sự từ châu Âu và viết General Regulations for the Army (1821), đặt nền tảng cho kỷ luật quân đội.
Trong cuộc Khủng hoảng Hủy bỏ (Nullification Crisis), Scott đã sử dụng khả năng ngoại giao xuất sắc để xoa dịu căng thẳng giữa chính phủ liên bang và bang South Carolina. Năm 1838, ông giám sát cuộc di dời của người Cherokee đến Oklahoma, sự kiện được gọi là “Con đường nước mắt” (Trail of Tears).
Tướng Scott trong trận Veracruz (1838).
Năm 1841, Scott được thăng hàm trung tướng và chỉ huy quân đội Hoa Kỳ. Chiến lược “Anaconda Plan” của ông trong Nội chiến Hoa Kỳ mặc dù đúng đắn nhưng không được đón nhận và cuối cùng ông mất quyền chỉ huy vào tay George B. McClellan, nghỉ hưu vào năm 1861. Winfield Scott qua đời năm 1866, để lại di sản lớn trong lịch sử quân sự của Hoa Kỳ.
Chiến tranh Mexico (1846–1848)
Chủ nghĩa bành trướng của Hoa Kỳ đã dẫn đến cuộc chiến với Mexico vào năm 1846. Sau những chiến thắng ban đầu của Tướng Zachary Taylor, Tướng Winfield Scott đã thuyết phục Tổng thống James K. Polk cho phép ông thực hiện cuộc đổ bộ vào Veracruz, sau đó tiến quân 195 dặm vào nội địa để tấn công Mexico City.
Scott kiên quyết chỉ huy lực lượng, hợp nhất quân đội của Taylor và tạo thành lực lượng lớn nhất mà Hoa Kỳ từng huy động. Đội ngũ của Scott bao gồm những tướng lĩnh nổi tiếng sau này như Robert E. Lee, Pierre G.T. Beauregard và Ulysses S. Grant.
Trong chiến dịch tiến vào Mexico, Scott đã thành công khi chiếm Mexico City vào năm 1847, dù phải cắt đứt tuyến tiếp tế để tăng tốc tiến quân. Chiến lược sống dựa vào nguồn cung cấp tại chỗ của ông đã ảnh hưởng đến các chiến dịch sau này của Grant và Sherman trong Nội chiến Mỹ.
Scott cũng đã giúp nhà ngoại giao Nicholas Trist ký Hiệp ước Guadalupe Hidalgo vào ngày 2 tháng 2 năm 1848, kết thúc chiến tranh. Mặc dù trở về nước và nổi tiếng, ông thất bại trong cuộc bầu cử Tổng thống với tư cách ứng cử viên đảng Whig.
Năm 1855, ông được thăng hàm trung tướng danh dự, một vị trí không ai nắm giữ từ thời George Washington và góp phần hiện đại hóa quân đội như giới thiệu đạn minié, chuẩn bị cho các cuộc chiến sau này.
Những đóng góp của Scott trong Nội chiến Hoa Kỳ
Năm 1859, Scott đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết căng thẳng ở San Juan giữa Hoa Kỳ và Anh. Khi các bang miền Nam đe dọa ly khai, ông chuyển trụ sở về Washington D.C. và chỉ trích chính quyền Buchanan vì không phòng thủ kịp thời. Ông cũng đề xuất các biện pháp đối phó với khủng hoảng ly khai, bao gồm đề xuất để các bang miền Nam “ra đi trong hòa bình” nhưng bị công kích từ cả hai phía.
Khi Virginia ly khai vào tháng 4 năm 1861, người phó của Scott, Robert E. Lee cũng từ chức để về phe miền Nam. Lúc này, dù sức khỏe suy yếu, Scott vẫn lập kế hoạch chiến lược mang tên “Anaconda” bao gồm việc phong tỏa và chia cắt miền Nam. Tuy nhiên, kế hoạch này bị chỉ trích vì thời gian quá lâu và Lincoln chọn phương án tấn công trực diện tại Manassas.
Winfield Scott trong những năm cuối đời
George B. McClellan, người hùng của các trận chiến ban đầu ở miền Tây Virginia, được Lincoln tin tưởng giao nhiệm vụ tổ chức và huấn luyện đội quân mới, Army of the Potomac. Tuy nhiên, vị tướng trẻ đầy tham vọng này nhanh chóng mâu thuẫn với Tướng Winfield Scott, người mà ông ngầm gọi là kẻ phản bội và công khai đe dọa từ chức nếu Scott không bị loại khỏi đường đi của ông.
Do tuổi tác và sức khỏe suy yếu, Scott dễ dàng bị gạt sang một bên, ngày 1 tháng 11 năm 1861 đơn từ chức của ông được chấp nhận. Sáng hôm sau, McClellan và các nhân viên của ông đã tiễn Scott ra ga tàu. Sau này, McClellan viết cho vợ rằng cảnh tượng ấy đã nhắc nhở ông về sự suy tàn của một cuộc đời hoạt động đầy cống hiến và danh vọng và cũng là lời cảnh tỉnh cho bản thân về tham vọng của mình.
Lịch sử đã phần nào công nhận giá trị của Anaconda Plan của Scott. Nhiều nhà sử học cho rằng chiến thắng cuối cùng không đến từ những cuộc tấn công vội vã vào Richmond, thủ đô của phe Liên minh, mà từ việc dần dần siết chặt phe miền Nam dọc theo các bờ biển và sông Mississippi, buộc họ phải quy phục chính trị trước sức mạnh của quân đội và nguồn lực Liên bang. Tuy Anaconda Plan không dự liệu được cuộc chiến khốc liệt ở Virginia và Georgia nhưng nó đã tạo điều kiện cho một giải pháp hòa bình.
Scott cũng góp phần làm giảm căng thẳng trong vụ Trent Affair (1861), khi một sĩ quan Liên bang bắt giữ hai nhà ngoại giao Liên minh từ một tàu Anh, gây nguy cơ xung đột Anh-Mỹ.
Vào tháng 3 năm 1862, ông đề nghị Lincoln triệu tập Henry W. Halleck về Washington để chỉ huy toàn bộ quân đội Liên bang, tuy nhiên quyết định này không mang lại kết quả như mong đợi. Sau sự nghiệp lâu dài, đây là hoạt động quân sự cuối cùng của Scott.
Vợ ông qua đời ở Rome vào tháng 6 năm 1862. Hai năm sau, ông xuất bản cuốn Memoirs of Lieut.-General Scott, LL.D., một tự truyện hai tập viết ở ngôi thứ ba và nhấn mạnh vào học vị danh dự của mình từ Columbia College.
Tướng Scott năm 1861.
Scott qua đời ngày 29 tháng 5 năm 1866, được tưởng nhớ với các nghi thức trọng thể, trong đó chính phủ và Sở Giao dịch Chứng khoán New York đồng loạt đóng cửa. Lễ tang của ông diễn ra vào ngày 1 tháng 6 tại Nhà nguyện Cadets ở West Point – New York với sự tham dự của các tướng lĩnh nổi tiếng như Grant, Meade, Schofield và Thomas cùng Đô đốc Farragut.
Tầm ảnh hưởng và danh tiếng của Scott còn được thể hiện qua việc hai tướng Winfield Scott Hancock và Winfield Scott Featherston, vốn mang tên ông, đã đạt cấp tướng và phục vụ ở hai phe đối lập trong Nội chiến Hoa Kỳ.
