Nguyên soái Zhukov –  Vị chỉ huy xuất sắc trong Thế chiến II

Georgy Zhukov, được mệnh danh là “vị tướng chiến thắng“, ông đóng vai trò then chốt trong chiến thắng của Liên Xô trước Đức Quốc xã trong Thế chiến II. Ông là kiến trúc sư trưởng đằng sau nhiều chiến dịch quan trọng bậc nhất của Hồng quân. Binh lính Liên Xô thường truyền tai nhau câu nói: “Ở đâu có Zhukov, ở đó có chiến thắng” như một minh chứng cho tài năng quân sự lỗi lạc của ông.

Nhưng ít ai biết rằng trước khi trở thành huyền thoại trong Thế chiến thứ hai, Zhukov đã bắt đầu sự nghiệp lẫy lừng của mình từ Thế chiến I. Thời kỳ đó, ông phục vụ trong quân đội Đế chế Nga và được trao tặng Huân chương Thập tự Thánh George vì những cống hiến của mình.

Marshal Zhukov nổi lên từ trận chiến với quân Nhật

Sự nghiệp quân sự của Georgy Zhukov bắt đầu từ khi ông tham gia Nội chiến Nga sau khi gia nhập Đảng Bolshevik vào thời điểm diễn ra Cách mạng tháng Mười năm 1917. Tuy nhiên, phải đến mùa hè năm 1939, tên tuổi của ông mới thực sự vang danh trong hàng ngũ Hồng quân Liên Xô.

Đó là khi Zhukov tham gia trận chiến Khalkhin Gol chống lại quân đội Đế quốc Nhật Bản. Được giao trọng trách chỉ huy lực lượng Hồng quân đang gặp khó khăn trước sự xâm lược của quân Nhật vào lãnh thổ Mông Cổ – một đồng minh thân cận của Liên Xô, tướng Zhukov đã nhanh chóng chứng tỏ tài cầm quân xuất chúng. 

Nguyên soái Liên Xô Zhukov trên chiến trường Thế chiến II

Bằng chiến thuật tài tình, ông không những đẩy lùi thành công kế hoạch đánh úp từ phía sau của quân Nhật mà còn tổ chức lực lượng bao vây và tiêu diệt gọn quân địch. Chiến thắng vang dội này khiến ông báo cáo với lãnh tụ Stalin rằng:

“Loạt trận chiến Khalkhin Gol là một trường học lớn cung cấp kinh nghiệm chiến đấu cho toàn thể quân ta, chỉ huy các đơn vị và với cá nhân tôi. Tôi cho rằng phía Nhật Bản cũng đã rút ra các kết luận riêng chính xác về sức mạnh và năng lực của Hồng quân”.

Quả thực, thất bại tại Khalkhin Gol đã khiến Nhật Bản phải dè chừng và thận trọng hơn rất nhiều trong các kế hoạch chống lại Liên Xô sau này.

Georgy Konstantinovich Zhukov – Viên chỉ huy tài năng

Nhận xét về Georgy Zhukov, Nguyên soái Konstantin Rokossovsky, một danh tướng lừng lẫy khác của Hồng quân, đã từng nói: “Theo quan điểm của tôi, Georgy Konstantinovich Zhukov vẫn là một con người có ý chí mạnh mẽ và lòng quyết tâm, một người đầy tài năng với các phẩm chất cần thiết cho một tư lệnh quân sự“.

Quả thực, Zhukov luôn hành động táo bạo, quyết đoán, sở hữu khả năng đánh giá chính xác tình thế chiến lược phức tạp và đưa ra quyết định kịp thời trong những hoàn cảnh cấp bách. Ông cũng là một trong những người tiên phong trong Hồng quân nhận thức được tầm quan trọng của lực lượng cơ giới hóa và đã vận dụng chúng một cách hiệu quả trong chiến đấu.

Chân dung Nguyên soái Zhukov

Sau khi Đức Quốc xã tấn công Liên Xô, vai trò của Zhukov ngày càng trở nên then chốt. Ông không chỉ giữ cương vị thành viên thường trực của Bộ chỉ huy Tối cao, Phó Tổng tư lệnh dưới quyền Joseph Stalin mà còn luân phiên chỉ huy 5 phương diện quân khác nhau. Ở bất cứ mặt trận nào nguy hiểm nhất, nơi quân địch tung ra những đòn tấn công hiểm hóc nhất, người ta đều thấy sự hiện diện của Georgy Zhukov.

Tháng 9 năm 1941, Zhukov được điều động đến Leningrad khi thành phố đang đứng trước nguy cơ thất thủ. Trước tình thế ngàn cân treo sợi tóc, ông đã ban hành mệnh lệnh: bất kỳ ai, từ binh sĩ đến chỉ huy, nếu tự ý rút lui hoặc rời bỏ vị trí phòng thủ mà không có lệnh đều sẽ bị xử bắn ngay lập tức.

P. Mushtakov, một người lính tham gia bảo vệ Leningrad, hồi tưởng: “Chỉ một người hoảng loạn cũng có thể khiến cả đơn vị rối loạn, thậm chí chuốc lấy thất bại nặng nề. Chúng tôi đã thấm thía điều này tại Leningrad. Vì vậy, tôi tin chắc rằng chính những mệnh lệnh cứng rắn của Zhukov đã giúp chúng tôi đánh bại quân thù”.

Bằng tất cả nỗ lực, Zhukov đã huy động mọi nguồn lực ít ỏi còn lại của Leningrad, củng cố lại mặt trận, chặn đứng bước tiến của quân Đức, đồng thời ngăn chặn nguy cơ Phần Lan bắt tay với Đức. Những đóng góp to lớn của ông đã góp phần bảo vệ thành công Leningrad, một trong những bước ngoặt quan trọng của cuộc chiến.

Khi Moscow nguy ngập

Tháng 10 năm 1941, khi quân Đức phát động Chiến dịch Bão táp (Typhoon) với mục tiêu đánh chiếm Moscow, Georgy Zhukov được triệu hồi về thủ đô để chỉ huy Phương diện quân phía Tây. Dưới sự lãnh đạo tài tình của ông, lực lượng này đã kiên cường chống trả những đợt tấn công chính của quân Đức, từng bước làm hao mòn và suy yếu lực lượng địch.

Ngày 5 tháng 12 năm 1941 đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi Hồng quân Liên Xô mở cuộc phản công quy mô lớn. Zhukov đóng vai trò nòng cốt trong việc hoạch định kế hoạch cho chiến dịch then chốt này. Kết quả, quân Đức bị đẩy lùi khỏi Moscow từ 100 đến 250 km, một thắng lợi có ý nghĩa chiến lược to lớn.

Nhớ lại những ngày tháng cam go đó, Zhukov kể:

“Trong thời gian chiến đấu ác liệt, cá nhân tôi chỉ ngủ không quá hai tiếng mỗi ngày… Khi giai đoạn căng thẳng nhất của trận chiến Moscow đã qua, tôi đã thiếp đi say đến nỗi người ta không thể đánh thức tôi dậy trong một thời gian dài. Stalin đã gọi điện hai lần trong khoảng thời gian này. Cấp dưới báo cáo với Stalin: ‘Zhukov đang ngủ và chúng tôi không tài nào đánh thức đồng chí ấy dậy được‘. Tổng tư lệnh trả lời: ‘Đừng đánh thức đồng chí ấy, hãy đợi đến khi nào đồng chí ấy tự thức giấc‘”.

Câu chuyện này cho thấy cường độ làm việc phi thường và sự tin tưởng tuyệt đối của Stalin dành cho Zhukov trong những thời khắc quyết định của cuộc chiến.

Tỷ lệ thương vong thấp

Trong thời kỳ hậu Xô Viết, tại Nga xuất hiện nhiều ý kiến chỉ trích Nguyên soái Zhukov, cho rằng ông là người “nướng quân” trong các trận chiến. Tuy nhiên, trái ngược với những cáo buộc này, các số liệu thống kê lại cho thấy một sự thật hoàn toàn khác.

Sử gia Aleksei Isaev đã phản bác quan điểm trên, nhấn mạnh rằng: “Zhukov nổi bật với tỷ lệ thương vong thấp ở binh sĩ dưới quyền. So với các chỉ huy khác như Konev hay Malinovsky, ông thường xuyên có tỷ lệ thương vong thấp hơn. Đó chính là lý do ông được tin tưởng giao phó chỉ huy một Phương diện quân với quân số lên tới một triệu người. Giới lãnh đạo hiểu rõ khả năng quản lý hiệu quả đội hình lớn và duy trì thương vong ở mức độ chấp nhận được của Zhukov, bởi ông thực sự là một chỉ huy quân sự chuyên nghiệp và tài ba“.

Dĩ nhiên, không phải lúc nào Zhukov cũng giành chiến thắng tuyệt đối. Chiến dịch Rzhev-Sychevka lần thứ hai (hay còn gọi là Chiến dịch Sao Hỏa) do ông chỉ huy, diễn ra từ ngày 15 tháng 11 năm 1942, chỉ một tuần sau khi Hồng quân mở cuộc tấn công vào quân Đức tại Stalingrad, là một ví dụ.

Mặc dù Chiến dịch Sao Hỏa kết thúc mà không đạt được mục tiêu đề ra, nó vẫn đóng một vai trò quan trọng. Cụ thể, chiến dịch này đã ghìm chân và làm suy yếu Cụm Tập đoàn quân Trung tâm của Đức, khiến chúng không thể điều động lực lượng dự bị đến ứng cứu cho Tập đoàn quân số 6 của Thống chế Friedrich Paulus đang bị bao vây tại Stalingrad. Như vậy, dù không trực tiếp giành thắng lợi, Chiến dịch Sao Hỏa vẫn góp phần vào thắng lợi chung của Hồng quân trong trận Stalingrad.

Nguyên soái Georgy Zhukov, với tài năng quân sự xuất chúng, ý chí sắt đá và lòng quyết tâm cao độ, đã trở thành một trong những vị tướng vĩ đại nhất của thế kỷ XX. Từ chiến thắng Khalkhin Gol cho đến khi đánh bại quân Đức, dẫn dắt Hồng quân tiến vào Berlin, ông đã ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử quân sự thế giới.

Dù thời gian trôi qua, những tranh cãi về ông vẫn còn đó nhưng không ai có thể phủ nhận vai trò then chốt của Zhukov trong chiến thắng chung của Liên Xô và phe Đồng Minh trước chủ nghĩa phát xít. Ông mãi mãi được ghi nhớ như một “vị tướng chiến thắng”, biểu tượng cho sức mạnh và tinh thần quả cảm của Hồng quân Liên Xô.