Thượng Phương Bảo Kiếm: Sự Thật Hay Chỉ Là Huyền Thoại?
Trong các bộ phim nổi tiếng, thanh thượng phương bảo kiếm của Bao Thanh Thiên luôn được gắn liền với quyền lực to lớn, khiến tất cả kẻ gian đều phải khiếp sợ. Nhưng thượng phương bảo kiếm có thật không? Liệu thanh kiếm huyền thoại này có thực sự mạnh mẽ và quyền lực như những gì chúng ta thấy trên màn ảnh?
Thượng phương bảo kiếm là gì?
Đối với những ai yêu thích bộ phim Bao Thanh Thiên, các thuật ngữ như cẩu đầu đao, hổ đầu đao, long đầu đao, kim bài miễn tử và thượng phương bảo kiếm không còn xa lạ.
Trong câu chuyện, Bao Chửng được vua ban tặng một thanh phượng thương bảo kiếm đặc biệt. Với thanh kiếm quyền lực này, ông – vị quan đứng đầu phủ Khai Phong – có thể xử lý mọi kẻ tội lỗi, quyền lực vượt trội cho phép ông hành động mà không cần phải tấu lên vua.
Vậy Thượng phương bảo kiếm là gì?
Thượng phương bảo kiếm là một thanh kiếm huyền thoại trong truyền thuyết Trung Quốc, đặc biệt là trong các câu chuyện về Bao Thanh Thiên. Đây là một món bảo vật được trao cho các quan cấp cao, thường là những người có quyền lực lớn như Bao Chửng, để thực thi công lý và bảo vệ trật tự xã hội.
Trong bộ phim và các tác phẩm văn học, thanh thượng phương bảo kiếm thường được mô tả là một biểu tượng của quyền lực tối cao, giúp người sở hữu nó thực hiện các nhiệm vụ mà không cần phải báo cáo hay yêu cầu sự phê duyệt của vua. Nó giúp người cầm kiếm có thể trực tiếp xử lý tội phạm mà không gặp trở ngại nào, mang lại cho họ quyền hạn “tiền trảm hậu tấu“.
Thượng phương bảo kiếm
Lịch sử xuất hiện của thượng phương bảo kiếm
Theo truyền thuyết, vào thời Hán Thành Đế Lưu Ngao (51 – 7 TCN), có một quan đại thần tên Chu Vân, người đã xin vua ban cho một thanh kiếm để chém đầu gian thần Trương Vũ. Trương Vũ là thầy của Hán Thành Đế, nên vua không đành lòng và còn cho rằng Chu Vân phạm thượng, ra lệnh chém đầu ông.
Trước tình thế này, Chu Vân đã ôm chặt lan can không chịu buông, bất chấp binh lính kéo ra ngoài. Cuối cùng, chiếc lan can bị gãy. Các quần thần can ngăn, xin vua tha mạng cho Chu Vân và Hán Thành Đế đã đồng ý. Câu chuyện về việc bẻ gãy lan can đã trở thành điển cố, ám chỉ những bề tôi trung thành, dám đứng ra can ngăn vua.
Sau này, vào thời nhà Đường (618 – 907), thượng phương bảo kiếm được trao cho các quan lại uy tín nhưng họ không có quyền xử án mà không báo cáo với vua.
Đến thời Bắc Tống, Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dận cho phép những người nhận thượng phương bảo kiếm có quyền xử lý các vấn đề trước và báo cáo sau, nhưng chỉ áp dụng cho một số tướng lĩnh cấp cao. Đặc biệt, thượng phương bảo kiếm ngày xưa chỉ được trao cho các đại tướng để điều binh, chứ không phải là công cụ cho các quan trong lĩnh vực tư pháp.
Chính vì vậy, chi tiết Bao Thanh Thiên dùng thượng phương bảo kiếm để “tiền trảm hậu tấu” là hư cấu, bởi Bao Chửng chỉ sử dụng các loại kiếm như long đầu trảm, hổ đầu trảm hay cẩu đầu trảm.
Thượng phương bảo kiếm trong bộ phim Bao Thanh Thiên
Đến thời nhà Minh (1368 – 1644), thượng phương bảo kiếm trở nên phổ biến và có ý nghĩa quan trọng hơn, đại diện cho Hoàng quyền và Thiên tử. Tuy nhiên, không phải ai cũng có quyền cầm thanh kiếm này, chỉ những người tâm phúc, có cấp bậc cao hoặc giám sát ngự sử mới được sử dụng để tiền trảm hậu tấu. Khi ban thượng phương bảo kiếm, triều đình tổ chức nghi lễ, trong đó đại tướng quân và các quan phải dập đầu lạy Hoàng đế bốn lần.
Thượng phương bảo kiếm của Bao Thanh Thiên, mặc dù là một biểu tượng quyền lực lớn trong các câu chuyện truyền thuyết, thực tế không phải là một công cụ dùng cho quan lại tư pháp trong lịch sử Trung Quốc. Thay vào đó, nó chỉ được cấp cho các tướng lĩnh cấp cao trong quân đội và không có quyền lực “tiền trảm hậu tấu” như trong các bộ phim. Tuy nhiên, câu chuyện về thanh kiếm này vẫn giữ nguyên sức hấp dẫn và giá trị văn hóa, nhắc nhở chúng ta về những gì quyền lực có thể mang lại và sự tưởng tượng của con người trong việc tạo dựng các hình tượng anh hùng.
